tag:blogger.com,1999:blog-78756895634090153492024-03-05T01:53:48.529-08:00Seran DemiralSeran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.comBlogger11125tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-6893636231588892292016-11-14T01:43:00.001-08:002016-11-14T01:47:43.721-08:00"Derinliğin Keşfi"*<div class="s4" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify;">
<span class="s2">Empati</span><span class="s2"> kavramı, hem okuma eyleminin hem yazma itkisinin </span><span class="s2"></span><span class="s2">asıl kaynağı olabileceği gibi, okur yazarlıkla doğru orantılı olarak artması beklenen duygunun da tanımı</span><span class="s2">. </span><span class="s2">Eğer e</span><span class="s2">debiyatın </span><span class="s2">ve dolayısıyla okur yazarlığın herhangi </span><span class="s2">bir </span><span class="s2">rasyonel </span><span class="s2">amacı </span><span class="s2">varsa, veya </span><span class="s2">olmalıysa</span><span class="s2">, bu amacın insanı anlamak ve böylece hayatın bizatihi kendisini kavramak olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. </span><span class="s2">Dolayısıyla gündelik hayatta sıkça duyduğumuz, belki zikrettiğimiz, beklentisine girdiğimiz, yapıp yapamadığımız üzerine kendimizi sorguladığımız “empati”, aslında en çok kurmacanın keşfiyle mümkün. İnsanların okumadıklarından yakındığımız toplumda herkesin birbirinden empati bekleyip, birbirini empati </span><span class="s2">yoksunluğuyla </span><span class="s2">suçlamasının sebebi tam </span><span class="s2">olarak</span><span class="s2"> budur</span><span class="s2"> belki</span><span class="s2">, kim bilir? </span></div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">En sevdiğimiz kitaplar </span><span class="s2">da, </span><span class="s2">hep </span><span class="s2">kendimizi esas karakterin yerine </span><span class="s2">koyabildiğimiz, </span><span class="s2">yerinde olmayı arzu etmesek bil</span><span class="s2">e en azından </span><span class="s2">karakterin ete kemiğe bür</span><span class="s2">ündüğünü hissettiğimiz kitaplar;</span><span class="s2"> </span><span class="s2">y</span><span class="s2">ani bize malum empatiyi yaşatanlar. </span><span class="s2">Bir kitabı elimizden bırakamama sebebimiz he</span><span class="s2">r ne kadar olay örgüsü, anlatım, zaman, mekan </span><span class="s2">gibi çeşitli unsurlar olsa da, bizi romanın iç</span><span class="s2">ine asıl çeken atmosfer değil</span><span class="s2">, karakterin kendisidir sanki. Kimi zaman o karakterin acısını içimizde hissettiğimiz için kitap sahicilikten uzak olduğunda dahi sahicilik kazanır, kimi zaman ise yerinde olmayı arzu ettiğimiz, içten içe hayranlık duyduğumuz karakterin hayatını takip etmek için duyduğumuz dayanılmaz istek o romanı okutur. Fakat bir de sıradan mı sıradan karakterler vardır, başına müthiş bir olay gelmese de takip ederiz, olmak istediğimiz değil, tam da </span><span class="s2">olduğumuz</span><span class="s2"> herhangi birisidir, nev-i şahsına münhasır değildir ama şahsiyetlidir. Pessoa’nın memur kılıklarından biridir mesela, veya Perec’in evinden çıkıp sokakta gezmeye üşenen adamıdır. Öylece orada duran insanlarla özdeşleşmesi daha kolaydır</span><span class="s2">, basit olanın çekiciliği buradadır.</span></div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">Bir de farklılığı olan karakterler vardır. Hayran bırakmazlar, acıma duygusu yaratmazlar, kızdırmazlar da... Hem onlar gibisinizdir, çok yakın hissedersiniz ama bir yandan nasıl yaşadığına, kafasının nasıl çalıştığına da hayret edersiniz. Şaşırtırlar. Şaşırttıkça gülümsetirler. Güldükçe yaklaşırsınız o karaktere, yanında olmak istersiniz, sevincini sizinle paylaşsın, derdini size anlatsın. </span><span class="s2">Yazarın karakterle kurduğu ilişkiye çok yakın olan ilişkiyi okur olarak da kurabilirsiniz... </span><span class="s2">İşte benim için Rico böyle bir karakter oldu. </span><span class="s2">N</span><span class="s2">aif mizahı ve duyarlılığıyla kendisine hayran bırakan Alman çocuk edebiyatı yazarı Andreas Steinhöfel’in yarattığı karakter Rico, tabir-i caizse içime dokundu okurken, okurluğumu, yazarlığımı, çocukluğumu, insanlığımı aynı anda yoğun bir biçimde yaşattı, hatırlattı (veya Rico’nun “ricordare” tanımıyla, kalbimi yeniden açtı).</span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT0EpbUy5ryG6RCk3wldrn-KrCIfwZISNNLgHaDnVZcy3vI38CNobMvA5RGzYG3k9LCjg1K_fdz439Wp-raOGTFZHJwaZxlCOVEBl_m9yWQnMg_LjRbZd4wK3OM4-SrguuYTR1GZtsZDYD/s1600/i%25C3%25A7erik.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT0EpbUy5ryG6RCk3wldrn-KrCIfwZISNNLgHaDnVZcy3vI38CNobMvA5RGzYG3k9LCjg1K_fdz439Wp-raOGTFZHJwaZxlCOVEBl_m9yWQnMg_LjRbZd4wK3OM4-SrguuYTR1GZtsZDYD/s320/i%25C3%25A7erik.jpg" width="221" /></a><span class="s6" style="font-style: italic;"> Rico ve Oskar</span><span class="s2"> serisinin ilk kitabı </span><span class="s6" style="font-style: italic;">Derin Gölgeler,</span><span class="s2"> Rico’nun kaldırımda bulduğu bir makarna tanesinin sahibini aramasıyla başlıyor. Bu başlangıç, fikir itibariyle kara mizaha yakın dursa da, anlatımı daha ilk satırdan kitabın ve elbette Rico’nun naifliğini gözler önüne seriyor. Makarnanın kime ait olduğunu öğrenmek için oturduğu apartmanın katlarını sırayla çıkıp komşularının kapılarını çalan Rico, bize binada yaşayan diğer insanların hayatını anlatıyor. Öncelikle kitabın Rico’nun dilinden anlatılm</span><span class="s2">asına kısaca değinmek istiyorum:</span><span class="s2"> Özellikle çocuk edebiyatında birinci tekil şahıs anlatım, </span><span class="s2">gözlemlediğim kadarıyla </span><span class="s2">yetişkin edebiyatına nazaran </span><span class="s2">daha yaygın. Herhalde, okuma alışkanlığını henüz kazanmakta olan çocuğun empati duygusunun daha hızlı gelişmesini/pekişmesini sağlamak amacıyla tercih edilen bir durum bu. Ancak birinci tekil şahıs anlatımla ilgili önce kendi çocukluğumla ilgili küçük –ve </span><span class="s2">mizahi!- bir anekdotu paylaşmak isterim; </span><span class="s2">kaç yaşımdaydım</span><span class="s2">çok emin değilim ama, neyin gerçek olabileceğini, neyin olamayacağını kavramış olduğum bir yaşta, hala birinci tekil şahısla anlatılan olayların bir şekilde gerçekten yazar tarafından deneyimlenmiş olduğunu zannetmeyi sürdürdüm. Benim için kurmaca</span><span class="s2"> diye ayrı bir şey</span><span class="s2"> yoktu, yazarın gerçekliği vardı; kurmacanın zaten yazara ait bir dünya olduğunu çocuk aklımla başka bir şekilde yorumlamışım. Eskiden bunu paylaşmaya çok utanırdım, sonra özellikle çocuklarla bir araya geldiğimde itiraf etmeye başladım. Ve fark ettim ki aslında bu durum burnumuzu karıştırdığımızı itiraf etmemizden çok da farklı değil! Edebiyatın gerçekliğinin çocuk tarafından benimsenmesi, öyle lanse edildiği gibi kendini Spider Man sanıp balkondan atlayan çocuktan fazla sayıda yaratma eğilimi olan çocuk yaratıyor. Fantastik öğelere yer vermese de, Steinhöfel’in karakterlerinin atıldığı maceralar da yeterince fantastik! </span><span class="s6" style="font-style: italic;">Kiralık Canavar</span><span class="s2">’daki en az sahip olduğu sesi kadar güçlü bir kız çocuğu olan Gianna’nın, taştan kalbi olan bir canavarı alt etmesinden daha fantastik olan şey, gece vakti şehirde tek başına gezintiye çıkıp memleketi İtalya’yı düşleyerek arya söylemesi</span><span class="s2"> mesela. </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmQfo-bAPIq5yBT8nX-GFqS2hlb8rQMssDpjlJ4a5-LPAvM5NGp4iB-7iQVG4ZYAFno1yPgryKD4ttrdsBvZJK2vTAKsutZ9W3_KsYBs93WYL2Ugki1oh7n8KpuQ8gnUcN_ciVVuz3iXbw/s1600/Rico-and-Oscar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmQfo-bAPIq5yBT8nX-GFqS2hlb8rQMssDpjlJ4a5-LPAvM5NGp4iB-7iQVG4ZYAFno1yPgryKD4ttrdsBvZJK2vTAKsutZ9W3_KsYBs93WYL2Ugki1oh7n8KpuQ8gnUcN_ciVVuz3iXbw/s1600/Rico-and-Oscar.jpg" /></a></div>
</div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">Rico ise Berlin sokaklarında tek başına gezintiye çıkmayı hayal bile edemiyor, çünkü kendisi zihinsel engelli. Yavaş düşünüp algılayan bu çocuk, kendi durumu için ‘derin yeteneklilik’ tabirini kullanıyor. Matematikten anlamayan, haftanın günlerini sıraya sokmakta zorlanan Rico’nun yönlerle de başı belada olduğu için, dışarıda kafasına göre zaman geçiremiyor. Bu nedenle apartman sakinleriyle arası iyi, onların evlerine girip çıkarak hayatı tanımak gibi bir yöntem bulmuş kendisine. </span><span class="s2">Hayatı tanırken günlük tutuyor Rico, aslında okuduğumuz kitaplar da onun tuttuğu günlükler. Günlük tutmak, yazma eylemini öğretmesi bir yana, özellikle çocukların kendilerini tanımaları, kim olduklarını keşfetmeleri açısından muazzam bir alışkanlık. Öğretmeni tarafından teşvik edilerek günlük tutmaya başlayan Rico, günlüklerin oluşturduğu çocuk-gençlik edebiyatı örneklerinden sadece biri elbette. Çocukların bayılarak okuduğu </span><span class="s6" style="font-style: italic;">Saftirik</span><span class="s2"> serisi kitaplarından tutun, İpek Ongun’un genç kızlara yönelik yazdığı </span><span class="s6" style="font-style: italic;">gizli defterler</span><span class="s2">ine, bu alandaki en başarılı örnekler arasında sanıyorum günlük vasıtasıyla yapılan anlatımın yer aldığı örneklerin sayısı oldukça fazla. Rico’nun günlüklerininse bir özelliği daha var: Kendisi öğrendiği kelimeleri de buraya not ediyor. Hafızası iyi olmadığı için bu onun açısından son derece önemli. Derin yeteneğiyle mücadelesini kelimeler üzerinden bu sayede gerçekleştirebiliyor. </span><span class="s2">Hatta bununla kalmayıp, kendisi yeni tanımlar geliştiriyor. Derin yetenek dışında sıkça karşımıza çıkan, Bayan Dahling’in içinde bulunduğu depresyon halini anlatan ‘gri duygu’ bu tanımlardan biri. </span><span class="s2"></span></div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">Serinin diğer karakteri Oskar ise, Rico’nun tersine bir üstün zekalı. Rüyasında </span><span class="s2">“</span><span class="s2">galaksilerin görünebilen kısımlarının neden kitle dağılımlarına uymayan bir hız dağılımıyla kendi eksenleri etrafında döndüklerini</span><span class="s2">”</span><span class="s2"> bulmaya çalışan Oskar’ın hafızası da muazzam, </span><span class="s2">dolayısıyla </span><span class="s2">Rico ile birbirlerini nasıl tamamladıkları meselesi bütün kitapların temel odağı. Bu iki esas çocuk karakterin dışında, ailelere ve çevredeki insanlara baktığımızda da, yine ‘farklı’ karakterler görmeye devam ediyoruz: Rico’nun annesi Tanja, alışkın olmadığımız bir çocuk kitabı karakteri olarak gecekulübünde çalışıyor mesela</span><span class="s2">, en yakın arkadaşı Rus asıllı bir göçmen. </span><span class="s2">Oskar’ın babası Lars, ağır bunalımlar yaşayan, sorumluluk almayı beceremeyen bir adam</span><span class="s2">, annesininse oğluyla hiçbir diyalogu yok.</span><span class="s2"> Komşuları Kiesling </span><span class="s2">eşcinsel, </span><span class="s2">ve bu Rico için son derece olağan, </span><span class="s2">giriş katında oturan apartman görevlileri alkolik, </span><span class="s2">çünkü o da herhangi bir insan, </span><span class="s2">bir başka komşuları huysuz mu huysuz Fitzke, ‘mankafa’ dediği Rico’ya ilerleyen kitaplarda sahip olduğu en değerli şeyleri bırakıyor</span><span class="s2">, gerçek bir insan gibi zaman onu farklılaştırıyor</span><span class="s2">. </span><span class="s2">Kısacası Steinhöfel, seri boyunca anlattığı hikayelerde gerçek hayatta var olan her türlü insanı </span><span class="s2">anlatıyor, kitapların başarısı belki biraz da bu farklı insan hikayelerinin cesur biçimde ifade edilmesinden kaynaklanıyor. Çocuklara ne anlatılır/ne anlatılmaz kaygısı gütmeden, Rico hayatla nasıl yüzleşiyorsa, çocuk okuru öylece her şeyle yüzleşir hale getiriyor... </span></div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">Kitabın tek engellisi Rico da değil üstelik. Serinin üçüncü kitabında Oskar’ın işaret d</span><span class="s2">ili öğrenmesine de vesile olan</span><span class="s2"> Sven, Rico ve Oskar’ın işitme engelli arkadaşları. Rico’nun Oskar’ı kurtarmak için giriştiği macera sırasında tanıştığı Sven’in Felix ile arkadaşlıkları ise, aslında arkadaşlığa dair çarpıcı bir </span><span class="s2">örnek</span><span class="s2"> olarak, kitabın ana temasını veriyor: Felix, hikayeler yazan ve kafasındaki fikirleri önce hep Sven’e anlatan bir çocuk. Yalnız Felix işaret dili bilmiyor ve fikirlerini Sven’e sesli olarak anlatıyor, Sven ise onu</span><span class="s2"> hakiki bir</span><span class="s2"> </span><span class="s2">ilgiyle </span><span class="s2">dinliyor. Rico’nun ifadesiyle </span><span class="s2">“</span><span class="s2">Tuhaf arkadaşlıklarını utandırıcı bulmuyorlardı. Aksine onlar için arkadaşlıkları, dünyanın en normal şeyiydi. Bu, kendimi çok daha iyi hissetmemi sağladı.</span><span class="s2">”</span><span class="s2"> </span></div>
<div class="s5" style="font-size: 18px; line-height: 21px; text-align: justify; text-indent: 35px;">
<span class="s2">Girişte edebiyatın bir amacı varsa bunun empati kurmayı sağlamak, empatiyi geliştirmek olduğunu söylemiştim. Herhalde bu da ancak farklı olanı anlamaya çalışmakla mümkün ve empatiyle gelecek en büyük kazanım, farklılıklarımızla bir arada yaşama becerisi kazanmamız belki de. </span><span class="s6" style="font-style: italic;">Rico ve Oskar </span><span class="s2">serisi kitapları, öteki karakterleriyle, farklılıklarıyla kendilerine dünyalar kuran, mevcut dünyada barınmanın yolunu arayan çocukların, insanların hikayelerini anlatıyor. Macera dolu hikayeler, zaman zaman insanın gözünü yaşartsa da genel olarak gri duygusu az, mutlu bir çocukluk yaşantısı sunuyor bizlere. Arkadaşlık, fedakarlık temalarını işlemekle yetinmeyip, ölümü de konu ediyor. Forrest Gump’a annesinin söylediği gibi, </span><span class="s6" style="font-style: italic;">ölüm hayatın bir parçası</span><span class="s2"> sonuçta, hayatın değerinin hatırlatıcısı.</span><span class="s2"> Ve sanıyorum, hayata dair ne varsa çocuklara anlatılabilir, anlatılmalı. İnsana dair ne varsa edebiyatın konusu ve Steinhöfel, çocuklar için kaleme aldığı dokunaklı kitaplarında bu edebiyatı layıkıyla yaratıyor.</span><br />
<br />
<span class="s2"><i>*Eylül 2015'in Mesele'sinde Çocuk ve Gençlik Edebiyatı dosyasında yayınlanmıştır.</i></span></div>
Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-13332495718797327212016-03-02T00:36:00.004-08:002016-03-02T00:42:40.380-08:00"Yaşam Değişimdir"<div style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: "cambria";"><strong></strong></span></span> </div>
<div style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: "cambria";"><strong>Bilimkurgunun Prestiji ve "Krizalitler" Üzerine Bir Deneme</strong></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: left;">
<div style="text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAL3oCwbiPIRDor40bj1yP901GhpEowrQh_GFcZCWLjCuG3_I4Fe4QN3P9BevbPGmVaZ5kLobO1hWbSvMydQ561RjBdZSGEmkSKSPbCVikhiDHc-yab7pP5NY9w-unlP5R8D7ONolV0PJ5/s1600/ursula1-800x390.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="153" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAL3oCwbiPIRDor40bj1yP901GhpEowrQh_GFcZCWLjCuG3_I4Fe4QN3P9BevbPGmVaZ5kLobO1hWbSvMydQ561RjBdZSGEmkSKSPbCVikhiDHc-yab7pP5NY9w-unlP5R8D7ONolV0PJ5/s320/ursula1-800x390.jpg" width="320" /></a></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="-ms-text-justify: inter-ideograph; line-height: 115%; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;">
<span lang="EN-US"><span style="font-family: "cambria";">Fantastik kurgu ve bilimkurgu gibi gerçeklik
dışı türleri ‘prestijli’ görmeyen, gerçeklikten bahsetmeyen metinlerin ‘boş iş’
olduğunu düşünüp, bunları okumayı ‘vakit kaybı’ olarak nitelendiren ‘yüksek’
edebiyat tutkunu insanların dahi Ursula LeGuin’in eserlerine saygı duyması oldum
olası ilgimi çekmiştir. Ursula’nın yaratılarını ben de, gerçek dışı türlerin
tutkunu bir insan olarak başka yerde görür, her şeyden ayrı tutarım; yeni
çıkan, yeni çevrilen veya tekrar çevrilen, tekrar baskı yapan eserleri ne kadar
takip edersem edeyim, Ursula’nın yeri ayrıdır ve özellikle <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Karanlığın Sol Eli</i> gibi bir yapıtı tekrar tekrar okumak, benim
açımdan yeni eserlerin takibinden daha ayrı öneme sahiptir. <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "cambria";"><span lang="EN-US"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "cambria";"><span lang="EN-US">Peki Ursula LeGuin, neden
bu türlere ilgi duymayan insanlar için bile prestijlidir? Şüphesiz ki edebi
derinliğinden, karakter yaratma becerisinden ve en önemlisi, fantastik türe
ilgi duymayan okuru çekmesinin kaynağındaki sebep de belki bu olsa gerek,
yarattığı yeni dünyaya dair ortaya koyduklarının ikna ediliciğinden. Herhangi
bir türde üretilen eserin ikna ediciliği, eserin okuru kendi dünyasına çekmesi
zaten kurmacanın ne kadar başarılı olduğunun bir göstergesi. Yazar ancak okuru,
yarattığı karaktere, olaya, mekana, zamana ikna edebildiği, anlattığı olaya bir
şekilde inandırabildiği oranda iyi bir eser ortaya koymakta; herhalde bu
düşünceye hemen herkes katılacaktır. Hele ki anlatılan hikaye
gerçekleşemeyecekse veya gerçekleştiği dünyanın <i style="mso-bidi-font-style: normal;">burası</i> olmadığından dem vuruluyorsa, bu inandırma meselesi için bir
nebze daha uğraşmak gerekiyor. Bu noktada gerçek ötesi anlatıları üretmenin
esasında daha zorlayıcı olduğu ve bilimkurgu veya fantezi yazarlarının aslında
daha prestijli olması gerektiğine dair bir iddia ortaya koyabilirim, ki bir
türü diğerinden üstün görme konusunu odağa alan <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Krizalitler</i> metni üzerine kaleme aldığım bu yazının girişi için
oldukça manidar bir yargıda bulunmuş olurum!</span><span style="mso-ansi-language: TR;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Nihayet konuya girebilmişken, bahsi neden
Ursula LeGuin ile açtığımı açıklayayım: LeGuin’in yarattığı dünyaya insanı ikna
etmesinin kaynağında, karakterlerin insan olması, derinlemesine irdelenmesi
yatıyor kanaatindeyim. Bir başka özgün yanı ise, özellikle bir bilimkurgu
yazarı olarak onu diğer bilimkurguculardan ayıran yanıdır aynı zamanda,
kurgusunun arkaplanındaki ‘bilim’in bir pozitif bilimden ziyade insan bilimi
olmasıdır. Margaret Atwood <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Başka</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dünyalar</i> derlemesinde LeGuin’in
kocasının tarihçi, babasının ise antropolog olmasının, yazarın üretim sürecini etkilediğini
iddia eder; Ursula LeGuin ise en azından babasıyla ilgili kısmı doğrular
gibidir, yazarlığı üzerine kaleme aldığı bir metinde, babasının dünya
üzerindeki farklı kültürler üzerine çalıştığını, kendisininse farklı kültürler
yarattığını ifade eder. İşte bu farklı kültürler oluşturma ve antropoloji
merkezli, dolayısıyla insanın derinindeki özelliklerine vurgu yapan nitelikte
bir bilimkurgu eseri yazma konusunda, John Wyndham beni son zamanlarda hakiki
manada etkilemiş olan yazar; en azından henüz tek kitabını okumuş olmam
nedeniyle, neredeyse <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Karanlığın Sol Eli</i>
veya <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cesur Yeni Dünya</i> gibi, kült
olduğu kadar kişisel tarihimde büyük öneme sahip romanlara yaklaşacak ölçüde
hayran olduğum, okurken bir yazar olarak ‘kıskandığım’ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Krizalitler</i> eserinin yazarı. <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "cambria";"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-ansi-language: TR;"></span></i></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQnSpzrlNf3LYpSHkmg5Vj0vQno6yXK24zGSQ05xd6uRKzqxda5DiXGAjPU-wjBxfcDiGZh-49_D31WOJJUmgDC6MXOCqIfDV_QTj_lqHARUKiPUPEQls-CAJPCquS4Lst4VqCMJNxsVjL/s1600/bilimkurgu.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="401" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQnSpzrlNf3LYpSHkmg5Vj0vQno6yXK24zGSQ05xd6uRKzqxda5DiXGAjPU-wjBxfcDiGZh-49_D31WOJJUmgDC6MXOCqIfDV_QTj_lqHARUKiPUPEQls-CAJPCquS4Lst4VqCMJNxsVjL/s640/bilimkurgu.png" width="640" /></a><span style="font-family: "cambria";"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-ansi-language: TR;">Krizalitler</span></i><span style="mso-ansi-language: TR;">, 1955’te İngiltere’de yayımlanmış ve daha evvel Türkçe’de Yankı yayınları
aracılığıyla basılmış; bugün yeniden gündeme gelmesinin sebebiyse halihazırda
taze bir yayınevi olan, ancak yayınladığı Terry Pratchett, Patrick Ness gibi
usta yazarların gerçek ötesi eserleriyle de ilgiyle takip ettiğimiz yayınevleri
arasına giren, şimdiden uzun ve nitelikli bir yol kat etmiş Delidolu’nun Niran
Elçi çevirisiyle eseri yeniden yayımlamış olması. <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Eserin
yazıldığı/yayımlandığı tarih son derece önemli, çünkü eserlerin üretildikleri
dönemin hakim ideolojisinin, yazıldığı ortamdaki gündelik tutumların etkisi
elbette ki eserin içeriğine, diline, üslubuna sirayet etmek durumunda. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Krizalitler</i> de, ırkçılığın yıkıcı
etkisiyle şekillenen 1950’ler dünyasının bir ürünü olarak farklılıklara
tahammülsüzlüğü merkeze alan bir yapıt. Ana karakter David’in gözünden,
çocukluğundan gençliğine bir süreci aktardığı yapıtın daha ilk bölümünde, altı
parmaklı Sophie’nin normal-dışı varlığının yasaklığı ve bu normallik dışı
durumun yaratacağı muhtemel tehlikenin ehemmiyetiyle içine girdiğimiz anlatı,
yoğun bir Hristiyanlık inancının hüküm sürdüğü ortamda, Arı bir ırkın tahakkümü
ve tüm diğer Sapkın türlerin dışlanmasıyla ürkütücü bir distopyanın atmosferini
oluşturur. Metnin ilerleyişi içerisinde başlangıçta tam olarak anlaşılmayan
ancak zamanla anlatının merkezini oluşturan zihinsel iletişim meselesi ise,
herhangi bir telepati yeteneğinin ötesinde bir başka ırkın habercisi gibidir...
Alex amcanın altını çizdiği gibi, acaba her ırk kendisinin Kadim insanlara
yakın olduğunu ve Tanrının gerçek suretinin bir yansıması olduğunu düşünüp,
kendisine benzemeyen ‘öteki’leri dışlıyor, onları yok etme amacı mı güdüyordur;
işte bu sorunun cevabı, aslında kitabı okumak üzere bir itki oluştursa da,
cevabı verecek olan karakter David veya yazarı Wyndham değil de, okur olarak
ayrı ayrı hepimiziz herhalde.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Sapkın
Sophie’nin sırrını paylaşarak büyük bir tehlikeye girdiğini fark etmeyen küçük
David (kurgunun başlarında 10 yaşında olan çocuk, metnin sonuna vardığımızda
ilkgençlik çağlarındadır), içinde yaşadığı dünyanın tersliğini ve kendisindeki
farklılığı Harriet teyzesinin başına gelenlerin kendisinde yarattığı derin
üzüntüden sonra ayrımsar. Sapkın türler hakkında saptamada bulunan ve onların
sonunu getirerek kendi kusursuz saflığını korumayı kendine ilke edinmiş olan
dindar ve aynı zamanda vaiz bir adamın oğlu olan David’in annesi de son derece
dindar ve Irkına, Arılığa, Kanunlara bağlı bir kadındır. Öyle ki, öz kızkardeşi
Harriet’in dünyaya getirdiği ‘kusurlu’ bebeğin ortadan kaldırılması gereği konusunda
herhangi bir sorgulamaya gerek duymaz ve kızkardeşi veya yeğeninin cezasını
bulması konusunda hiçbir tereddüt yaşamaz. Saflıklarını korumak için
acımasızlaşan bu insanlar, sadece Nazi Almanyasını veya herhangi bir ırkçı
dönemi/ortamı/ülkeyi anımsatmamakta, aynı zamanda mantıkdışı bir gerçekliğin
yaratılması ve buna insanların koşulsuz-şartsız-sorgusuz-sualsiz iman edip
kendi sahip oldukları düşüncenin dışında herhangi bir düşünceyi hiçbir şekilde
kabul edememeleri, varlığına tahammül dahi edememeleri noktasında günümüz
gerçekliğini ve güncel çıkmazlarımızı da hatırlatmaktadır. ‘Nasıl olur da bir
insan böyle davranır?’, ‘Nasıl olur da bu kadar irrasyonel bir şey insanların
doktrini olabilir?’, ‘İnsan nasıl bu kadar acımasızlaşır?’ gibi büyük ve insanın
varolduğu andan bu yana bir şekilde güncelliğini –ne yazık ki- koruyan
soruların her birini defalarca sorduran metinde, Joseph ile Harriet’in
inandıkları aynı tek Tanrıya dua etme biçimlerinin farklılığı bile, esasında
bugün yaşadığımız coğrafyadaki çatışmaları yorumlama biçimimiz veya iki farklı
ideolojiye sahip gazetede aynı haberin yorumlanma biçiminin inanılmaz ayrımı
açısından son derece benzer özellikleri barındırmaktadır. Joseph, Sapkın bir
bebeği dünyaya getirme cüretini gösteren Harriet’in, dünyaya getirdiği bebeğin
günahı için Tanrıya tövbe etmesi gerektiğini düşünürken, Harriet Tanrıya “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">zayıflara acıma, mutsuzlara ve talihsizlere
sevgi getirmesi için</i>” dua eder ve “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bedenindeki
küçücük bir leke yüzünden bir çocuğun acı çekmesinin ve ruhunun lanetlenmesinin
gerçekten de onun buyruğu mu olduğunu soracağı</i>”nı ifade eder. Çingenelerin,
engellilerin, farklı dine mensup insanların katledildiği bir geçmişten, farklı
etnik kökendeki pek çoğunun halihazırda kabul görmediği, mezhep çatışmalarının
durdurak tanımadığı ve hala <i style="mso-bidi-font-style: normal;">bağzılarının</i>
‘daha eşit’ olduğu günümüze, insanlığa dair çok temel soru ve sorunların
vurgulandığı bu yapıtın farklı konularda farklı meseleleri pek çok boyutuyla
ele almamıza zemin yarattığı kesin. Bunun ötesinde, özellikle tahammülsüzlük, itaat,
boyun eğme, özgürlük, eşitlik kavramlarını yeniden ve yeniden sorgulatması da
kurgunun derinliğinin ispatı.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Kitabın
çocukların gözünden aktarılması ve hatta belli bir noktadan sonra gençlerin
aralarına yeni katılan bir çocukla diyalog kurmaları ise, hakikaten çocukluğun
saflığını, hakiki saflık ve masumiyeti göz önüne seren bir başka önemli
ayrıntı. Son bölümlere doğru David ile kızkardeşi Petra arasında geçen bir
diyalogda, Petra’nın sorduğu “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Neden
bizden korksunlar ki? Biz onlara zarar vermiyoruz</i>” sorusunun masumluğunun
karşısında insanların zalimliğinin gerçekliği ve fakat çocuk Petra’nın inatla
–ama samimiyetle- “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Neden olduğunu
anlamıyorum</i>” şeklinde diretmesi, aslında hani o çok basit ama gerçek olan
düşüncenin, katilin, tecavüzcünün, zalim politikacının, faşistin de bir
zamanlar ‘masum’ bir çocuk olduğunun hatırlatıcısı. Birisi kabul edilemez bir
yanlış davranışta bulunduğunda onun ‘insan olmadığını’ iddia ederiz veya
işkencenin ‘insanlık dışılığını’ vurgularız ama insana dair olanın içinde
işkencenin, zulmün, acının daimi varoluşunu da biliriz ya; aslında hakikaten
‘insan’ın ne’liği üzerine uzun uzadıya düşünmemiz gereğini, savaşın da insanlık
tarihinin ana belirleyicisi olduğunun altının çizilmesinin gerektiğini
söyleriz; işte tüm bu derin, temel ve tükenmeyecek tartışmaların kaynağını
ortaya koyan bir metin bu ve sırf düşünsel arkaplanıyla dahi yeterince önemli
ve elbette ki dikkate şayan.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Tüm
bunların ötesinde, birey olmaya dair, insanın bir şeyden kaçtığında mutlu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>olmayacağı ama yöneldiği şeyin ne olduğuna
karar verdiği takdirde içinde bulunduğu eylemin anlamlı olduğuna dair
iddiasıyla insanın hayatındaki kişisel amaçların da önemini vurgulayan kitabın,
bir başka özelliği, derinlikli karakteri ve itinayla yaratılmış atmosferinin
yanısıra, zengin betimlemeleri ve güçlü edebi anlatımı. Yaşadıkları coğrafyanın
dışındaki Sapkınlıklardan korkarak hayatını geçiren, Karatopraklarda ölümden ve
şeytanın yansımasından başka varoluşun olmadığını, herhangi bir varoluşun olamayacağını
düşünen Arı ırkın dışında bir tür olan ortak-düşünüşlü yeni insan tipi,
kendilerinden birini kendi elleriyle yok etmeleri gerektiğinde, sebepsiz bir
kötülüğü kabullenmez bile ve bu durum şöyle bir diyalog ile dile gelir: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tek alternatifi başınızın üzerinde sallanan
bir kılıçla yaşamanız</i>”, buradaki kasıt kendilerinden olanı öldürmemeleri
halinde, başkaları tarafından yok edilme tehditiyle yaşamayı sürdürmekken,
verilen yanıt şu şekildedir; “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ama doğru
yol bu değil. Kalbimizde bir kılıç daha kötü olur.</i>” Sırf bu bile esasında
Wyndham’ın insan olmaya dair ne düşündüğünün bir ifadesi niteliğindedir. İnsan
olmak, bir yere ait olmak, farklılığının bilinciyle ve her şeye rağmen
varolmayı denemek, ötekiliğiyle başa çıkmak, ancak ve ancak fedakarlıkla,
inançla, biraradalığın gücüyle mümkün olmaktadır. Öte yandan unutulmaması
gereken, hiçbir şeyin kati ve kesin bir mükemmeliyet arz etmediği, sabitliğin gerçek
tehdit unsuru yarattığı, intikamın veya durduk yere birisine, bir şeye zarar
vermenin yeni bir zarar ve/veya yıkımdan başka getirisinin olmadığıdır. <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Deniz
ülkesi halkının yaşam dolu bir düşünce-resmi yaratıcısından, yeni bir hayatın
umuduyla yaşayan ve yeni bir hayat yaratmaya dair bize de gerekli teşviği
vermesini beklediğim kadın karakterden alıntıyla; “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Yaşam değişimdir, taşlardan farkı budur, değişim yaşamın doğasında
vardır (...) Canlı varlıklar evrime meydan okurlarsa kendilerini tehlikeye
atarlar; eğer uyum sağlamazsa yok olurlar. Gelişimini tamamlamış insan fikri
çok büyük bir kibirdir. Bitmiş suret, günahkar bir efsanedir</i>.” <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";"></span></span><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="mso-ansi-language: TR;"><span style="font-family: "cambria";">Dine,
varoluşa, bireysel farklılıklara, toplum olmaya, topluma ait hissetmeye,
kanuna, cezaya, işkenceye, düzene, hatta aşka, diyaloga, insanların derinine
nüfuz etmeye, kendinden başkasına kendinin ne kadarını açabileceğine dair,
belli bir grubun diğerini nasıl öteki kıldığı ve herkesin ancak kendi durduğu
yerden ve pek tabii taraflı olarak her şeyi algılayıp yorumlayabilmesine dair,
geçmişi ve günümüzü yoğun eleştirilere tabi tutan ve insanlığımızı, insan
olmayı, yaşamayı, değişimi, başka dünyaları sorgulayan muazzam bir kitap bu!
Sadece bilimkurgunun değil, edebiyatın kült eseri olmalı bence, 1950’lerden
bugüne hiçbir şeyin değişmediğini üzülerek görmemize yol açsa da, bugünden
yarına anbean yaşadığımız değişime yön vermemiz adına bize içimizdeki özü
hatırlatması gereği, umut dolu bir yapıt aynı zamanda. Tekrar yayımlanmış ve
erişilebilir olması, Türkiye yazını adına büyük ‘nimet’, her kimsek ve neye
inanıyorsak...<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-26177755787933351652015-09-16T14:03:00.002-07:002015-09-16T14:05:59.685-07:00Sevginin Yıldızlı Hali <!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:Calibri;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-ansi-language:TR;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie5jpNs7zuyN_AxC9QlVC2TlPHf0SVrFMiG1sa8ZbxjKcaBKvXHEjAdO68nwds6leIHGY9D94pHufdX5rGPKCLql1GegWKPBFOnws7J938QQsfwRlS8z4I5FrC968ETopEMi6iegwVYzUn/s1600/96f31c5b-2ff8-4e1f-a78f-7fc409f37701.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie5jpNs7zuyN_AxC9QlVC2TlPHf0SVrFMiG1sa8ZbxjKcaBKvXHEjAdO68nwds6leIHGY9D94pHufdX5rGPKCLql1GegWKPBFOnws7J938QQsfwRlS8z4I5FrC968ETopEMi6iegwVYzUn/s320/96f31c5b-2ff8-4e1f-a78f-7fc409f37701.jpg" width="205" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bir arkadaş düşünün
ki, “çocuk kitabı yazmaya çalışıyorum” dediğiniz andan itibaren çocuklara
yönelik yazılıp çizilmiş hoşuna giden ne varsa sizinle paylaşmakla kalmayıp,
telefonda size sevdiği kitapları bazen baştan sona, bazen içinden seçtiği
kısımlarını okusun gecenin bir vakti, sabah uyandığınızda mesaj kutunuzda
içinizi mutluluk dolduran animasyonlar karşılasın sizi... Tanıyanlar Kerem’den
bahsettiğimi anlamışlardır elbette, hatta sadece tanıyanlar değil, benim uzun
uzun anlatıp tanıttıklarım da. İşte o insan, canım Kerem Kamil Koç’un önerdiği,
sevdiği nice şeyden biriydi <i>Yıldız Kız</i>,
tıpkı kendisi gibi, “Eşine az rastlanacak bir tipti. Bugündü. Yarındı” Leo’nun
tabiriyle. Hayatıma girmiş nadide bir insanın, ender bulunan bir karakteri ve
sevgiyi anlatan romanı tavsiyesi bu nedenle özellikle anlamlı benim için.
Nicedir <i>Yıldız Kız </i>üzerine bir şeyler
yazıp kendimce Keremimi’yi yad etmek isterken, kitabın devamı niteliğindeki <i>Yıldızlı Sevgi</i>’nin çevrildiğini
öğrendikten sonra, onu okumadan harekete geçmek olmazdı. Dolayısıyla ilk kitabı
kimbilir kaçıncı kez kurcalayıp devamını da okuduktan sonra her ikisine birden
değinerek bir şeyler karalamaya karar verdim.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span lang="TR">Yıldız Kız</span></i><span lang="TR">, ilk bakışta gençliğin
erken evresindeki insanlara yönelik yazılmış bir ‘ilk-aşk-romanı.’ Herhalde en
doğru karşılığı bu; 10. sınıf öğrencileri arasındaki ilişkileri anlatan, sınıfa
sonradan gelen garip bir kızla popüler oğlanın ilişkisini konu edinen, lise
koridorlarında geçen bir aşkın hikayesi. Ancak kitaba ismini veren özel kız,
neredeyse gerçek ötesi bir karakter olduğu için, en azından insanların hayatında
böyle bir etki yarattığı için, hikaye bambaşka bir tad bırakıyor insanda. Esas
ismi Susan Caraway olan bu genç kız, ailesiyle Arizona’ya taşınıp Mica
Lisesi’ne başladığında ilk defa okul deneyimi ediniyor; ki ilk gariplik burada.
10. sınıfa kadar evde öğrenim görmüş olan Susan’ın diğer büyük garipliği ise
kendini herkese Yıldız Kız olarak tanıtması ve bu ismi kendisinin seçmiş olması.
Dış görünüşü de, Amerika’nın liseli ergenlerinin alışık olduğu tipin oldukça
dışında; uzun saçları, taşıdığı büyük bez çantası, uzun etekleri ve makyajsız
haliyle, Yıldız Kız diğerlerinin arkadaşlık kurmak istemeyeceği bir tip. Ancak
o, kendisine selam dahi vermeyen insanların doğum günlerine özel kutlamalar
yapacak, onlar için ukulele çalıp şarkı söyleyecek kadar arkadaş canlısı.
Sadece okul arkadaşları değil, kasabada yaşayan neredeyse herkesin doğum gününü
bilen, insanların nelerden hoşlandığını öğrenip onlara hediyeler gönderen,
gazeteye kişilere özel ilanlar veren bir çeşit mutluluk ajanı Yıldız Kız.
İnsanların hayatına ışık saçan, pırıl pırıl bu insanın tabir-i caizse gezegeni
olan kişi ise Leo. Ancak sorun şu ki, Leo’nun etrafında dolanan çok sayıda uydu
var. Ve ne yazık ki bu uydular, sadece başka insanlar değil, hayatın normal
seyrinde olan biten her şey. Nasıl ki aşk, hayatın üstünde ve/ya ötesinde başka
bir gerçekliğin yaratıcısı, Yıldız Kız’ın sevgisi de Leo için işte aynen böyle.
Gerçek bir aşk. Bütün hayatın dışında ve ötesinde. Başlangıçta Leo’ya çekici
gelen bu durumun sonrasında katlanılmazlaşması ise, ilişkilerini bitme
noktasına getirmekten ziyade Yıldız Kız’ı sıradan bir kız olarak Susan’a
dönüştürüyor. Aşk için insanın kendisinden vazgeçmesi mümkün mü/doğru mu/değer
mi? Bu soruların her birine cevap oluyor Yıldız’ın sönüşü, dönüşümü ve nihayet
geri dönüşü...<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDD_M21GsoVa19lIAHuBMduRCtGuo-4P8_zMPRZRdZjyRwA5AEL7A6sRlHH1NMc8cYL2Y7guxzvbR8MKpcuc0npHT0XIlo6E8zC4E-Jdo-T2JYbkSU962hD4cRhoINEZOwbonlzPy5amwC/s1600/Stargirl_logo_copy.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="207" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDD_M21GsoVa19lIAHuBMduRCtGuo-4P8_zMPRZRdZjyRwA5AEL7A6sRlHH1NMc8cYL2Y7guxzvbR8MKpcuc0npHT0XIlo6E8zC4E-Jdo-T2JYbkSU962hD4cRhoINEZOwbonlzPy5amwC/s320/Stargirl_logo_copy.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR">İkinci kitap <i>Yıldızlı Sevgi</i> ise Yıldız Kız’ın asıl
kitabı. İlk kitapta Leo’nun dilinden okuduğumuz hikayenin devamında olanları bu
defa Yıldız Kız günlük tutarak anlatıyor ama bu sıradan bir günlük değil,
Leo’ya yazılan uzun bir mektup aynı zamanda. Günlüğü –veya mektubu- sayesinde,
Yıldız Kız’ın Pennsylvania’ya taşındıktan sonraki hayatına tanıklık ediyoruz bu
kitapta. Hayatına giren yeni insanların her biri kendisi kadar özel
karakterler; Yıldız Kız’ın en yakın arkadaşı sabahın altısında evden kaçıp
yanına gelen beş yaşındaki inanılmaz sevimli Dootsie, Yıldız Kız’dan bile daha
parıltılı, çünkü onu bile şaşırtan fikirlere sahip. Diğer arkadaşıysa manevi
kız kardeşi Alvina. Alvina da Yıldız Kız’dan yaşça küçük ve bizdeki ifadesiyle
tam bir erkek Fatma. Kavgacı, erkek çocuklarla dövüşüyor, acımasız ve
somurtkan. Fakat bütün bunların sebebi esasında büyümekte olması, duygularıyla
başa çıkmayı becerememesi. Bu üçlünün diğer arkadaşlarıysa dokuz senedir
evinden dışarıya adımını atmamış olan Betty Lou. Eşinden ayrılması ve duygusal
buhranıyla muhtemelen bağlantılı bir şekilde, sonradan agorafobi sahibi olmuş
ve kendi iddiasına göre, sanılandan çok daha fazla insanda agorafobi var ancak
hiçbiri dışarıya çıkamadığı için onlarla karşılaşmamız mümkün değil. Betty
Lou’nun varlığından haberdar olmamızı sağlayan şey ise, dışarıya çıkamayışına
getirdiği çözüm: Yaptığı lezzetli keklerle Dootsie’nin onu sık sık ziyaret
etmesini sağlayışı. Yıldız Kız’la tanışmalarına önayak olan da o. İşte tüm bu
‘renkli’ karakterlerin hayatlarını okurken, bir de Yıldız Kız’ın duygusal
değişimlerini görüyor, mutluluk vagonundaki çakıl taşlarının bir bir
eksilmesini seyrediyoruz. Mutluluk vagonu, Yıldız Kız’ın tahtadan yapılmış
oyuncak vagonu, içindeki taşların sayısı ne kadar fazlaysa Yıldız Kız o kadar
mutlu. 20 taşın tamamının vagona girdiği ilk ve tek gün ise, Leo ile ilk
öpüştükleri gün. Yani bütün garipliklerine rağmen Yıldız Kız, sıradan bir genç
kız. Kitapların güzelliği de belki tam burada. Her şey son derece olağan ve
sıradan ama bir o kadar ilginç ve büyülü. Çünkü aşk acısı çekip günlük tutan bu
kız, aynı zamanda Stonehenge’i kendine örnek alarak bir güneş takvimi yapmaya
kalkışıyor, her Perşembe akşamı ‘Takvim tepesi’ adını verdiği yere gidip
takvime işaret koyuyor, meditasyonunu yapıp kendini hiçleştiriyor, gittiği her
yerde özel bir mekan bulup oraya ait olmanın, orada bir hiç olmanın, doğaya
karışıp kaybolmanın tadına varıyor... 16 yaşında olmasına rağmen yaşlı dostu
taşbilimci Archie kadar bilgeliğe sahip ama hoşlandığı Perry'nin sorularına verecek cevap bulmakta zorlanacak kadar da toy bir çocuk hala. Kitabın da karakterlerin de yarattığı
güç öyle büyük ki, üzerine düşündükçe kafamda capcanlı duran her sahneyi
anlatasım geliyor. Böylece bu yazı bir tanıtım veya eleştiri olmaktan
uzaklaşıp, kitap özeti haline gelecek diye korktuğumdan buralarda bir yerde
kesmeliyim galiba.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR">Betty Lou’nun “anı
yaşa”makla ilgili verdiği tavsiyeye uyan Yıldız Kız’ın en büyük ve en
etkileyici özelliği, hayattan aldığı keyif ve etrafındaki insanlara saçtığı,
ancak paylaştıkça daha güçlü ve anlamlı olacağını bildiği mutluluğu. Öyle ki,
takvim tepesinde mevsim dönümünü kutladıklarında, kasabadaki bütün dostlar bir
araya gelip güneşin doğuşunu seyrettiklerinde, hayatın anlamını buluyorlar
esasında. Hayatın, doğanın, yaşamanın ve hep bir arada sevgi ile var olmanın...
O kadar barışçıl, huzur dolu bir anlatı ki Yıldızlı Sevgi; yaşadığımız berbat
dünyanın sürekli savaş ortamında umutlanmaya fırsat tanıyan bu kitabı, umuda ve
güzelliğe yakın duyumsamak adına, farklı beğenilere sahip bütün insanlara
tavsiye edebilirim. Dahası, bu anlattıklarımın fazlaca iyimser geldiğini
düşündüğümde, Yıldız Kız’ın Pollyanna gibi gerçek dışı bir karakter olmadığına
da kanaat getiriyorum aslında; vagonundaki taşlar eksilirken, kendi kendine
Leo’nun yerine sorular sorup cevaplarken, yanından ayırmadığı minik sıçanı
Tarçın (ilk kitabın çevirisinde Zencefil olarak geçiyordu) ortadan
kaybolduğunda telaşlanırken, hiçbir Pollyannavari aşırı iyimserliği –biraz
cüretkar bir yorum olacak ama ‘yapmacıklığı’- yok Yıldız Kız’ın. Bambaşka
insanları bir araya getiren ve herkesi ayrı ayrı iyileştirme gücüne sahip olan
bu hayat dolu, sevgi dolu karakterin bana can arkadaşımı çağrıştırıyor olması
ise kitabı benim için ayrıca güzelleştiriyor. Yıldız Kız’ın Leo’ya sorduğu
sorunun cevabını canım Kerem’den duymamız ve buna inanmamız umuduyla; birbirini
gerçek bir yakınlıkla sevmiş herkesin hayatın bir yerlerinde yeniden
karşılaşması, temas etmesi, bir şekilde hiç kopmaması umuduyla yani. Sevginin
yıldızlı haline! <o:p></o:p></span></div>
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-53884425708338294462015-05-03T16:11:00.000-07:002015-05-03T16:27:37.541-07:00Zihinsel Özgürleşmenin Olanakları Üzerine Düşünceler<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirBz6fRojcZucqcT5_Nb658P6R2N9KooW-K22IEc5kDAYZwSRvm9NH6VpoRpBa4MRMyVSUWtqbVO7zQaivXfbAGTo07OR5mzRbu2CvhO_75GS3kpO27xMEVsEENDVen7Go2tuj8XGgQ5TT/s1600/676505.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirBz6fRojcZucqcT5_Nb658P6R2N9KooW-K22IEc5kDAYZwSRvm9NH6VpoRpBa4MRMyVSUWtqbVO7zQaivXfbAGTo07OR5mzRbu2CvhO_75GS3kpO27xMEVsEENDVen7Go2tuj8XGgQ5TT/s1600/676505.jpg" height="320" width="216" /></a></div>
<span style="line-height: 115%; text-align: justify;">Türkiye’deki eğitim sisteminin bozukluğu yediden yetmişe,
yoksuldan elite, burjuvadan cahile herkesin diline pelesenk olmuştur. ‘Sistem’
problemlidir, bunun üzerine tartışılmaz bile. Belki belli başlı kıyaslamalar
sonucunda merkezi sınavların nispeten eşitsizliği ortadan kaldırıcı olduğu
söylenebilir, ezberci sistemin öğretici olmadığı vurgulansa da kötünün iyisi
olarak sineye çekilir, bir şekilde bu bozuk olduğu şüphe götürmez sistem kabul
edilir, içerisinde yaşanıp gidilir. Çok sorgulayıp çocuğunu okula göndermemeyi
seçmiş nadir insanlar, farklı gerekçelerle pişmanlığını açıklar. Çünkü eğitim
veren kurumlar, sadece öğretici değil, aynı zamanda toplumsallaştırıcıdır.
Aidiyet sağlayan, kurduğumuz ilişkilerde ortaklık yaratan mevzuların başında okul
hayatı, okul anıları gelir. Okulsuz da, eğitimsiz de olmaz. Halihazırda daha
tercih edilir seçenekler azınlıktadır. Ya mevcut kurumlar iyileştirilmeye,
‘başka okulların mümkünlüğü’ne inanç çerçevesinde, çalışılır; ya da… konu
üzerine okunup yazılır, fikir yürütülür, tartışılır.</span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Özellikle
çocuk edebiyatına eğilmeye başladığımdan beri, eğitim konusu daha çok
ilgimi çekiyor. Montessori metodu üzerine okuyorum, anarşist bir annenin
çocuğunu kendi yöntemiyle eğittiği süreci tariflediği kitabı başucu kitabım
yapıyorum, öğretmen arkadaşlarımla farklı boyutlarda diyalog kurmaya çalışıyor,
davet edildiğim okullarda söyleşilere katıldığımda çocukların okulla kurdukları
bağı anlamaya çalışıp, tecrübelerimle karşılaştırıp kendimce sağlamasını
yapıyorum. Ben okuma-yazmayı erken öğrenip, okula gitmek için yalvaran bir
çocukmuşum. Hatırlıyorum, oturduğumuz apartmanın hemen karşısındaki anaokuluna
elimi sallayıp ‘arkadaşlarım, öğretmenlerim!’ diye sayıkladığımı… Fakat okulun,
sistemin bir parçası haline geldikten sonra bu durum tersine dönmüştü, her gün
‘ne işim var burada?’ sorusunu soran, fırsat buldukça okuldan kaçan ‘serseri’
öğrenciye dönüşmem zor olmadı. Üniversiteye, akademiye duyduğum ilgi ise, müzmin
öğrenci olmam noktasında yeni kararlar almama yol açtı. Hocalık kavramı üzerine
düşünmem ve hakiki hocalarla –ne mutlu ki- karşılaşmam da genellikle üniversite
yıllarıma rastladı diyebilirim. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
Eğitim üzerine düşününce önce sistemi,
yöntemi, sonrasında kurumu düşünüyorum gördüğünüz gibi, ‘hocalık’ aklıma son
gelen kısım oluyor. Halbuki yöntem bizatihi hoca tarafından kuruluyor veya hoca
ile öğrenen arasındaki karşılıklı etkileşimle yeni bir yöntem inşa ediliyor –
en azından arzu edilenin, idealize olanın bu olduğunu kabaca/genelleyerek iddia
etmemiz mümkün. Ranciere ise, zihinsel özgürleşmeyi konu edindiği eserinde,
okullardan veya sistemin kendisinden önce ‘hoca’ya, eğitici figürüne değinerek,
olaya aslında tam özünden yaklaşmakta. Dilimize geçen senenin sonlarına doğru çevrilen,
Metis etiketiyle raflarda olan ‘Cahil Hoca’ taşıdığı <i>Zihinsel Özgürleşme Üstüne Beş Ders </i>alt başlığıyla eğitimi zihinsel
özgürleşme süreci olarak tasavvur ettiği izlenimini baştan vermekte. Kitabın
girişinde, Joseph Jacotot’un yaşadığı rastlantısal olay anlatılmakta.
1800’lerde Jacotot, hiç Hollandaca bilmeyerek, tek kelime Fransızcası olmayan
Hollandalı çocuklara Fransızca öğrettiğinde, öğrenme eyleminin açıklamayla
uzaktan yakından ilgisi olmadığını, öğrenmenin öğreten değil öğrenen tarafından
gerçekleştirildiğini idrak edip bu uğurda aptallaştıran eğitimi yıkma gereğine
inanıyor. Ranciere’in zihinsel serüveni işte buradan başlamakta, ancak
açıklamak ‘yol göstermek’ yerine, yolu açan hocayla öğrenmenin imkanını konu
ediniyor metninde. ‘<i>Hoca, arayanı onun
yolunda tutar</i>’ cümlesiyle, hocanın esasında güncel bir tabirle
‘danışman/danışılan’ olması gerektiğini ifade etmekte. Cahil Hoca’nın ilk
bölümlerini okurken hep Hermann Hesse’in Siddhartha’sı geldi aklıma. Her insana
özgü bir yolun varlığının olduğu, herkesin deneyiminin özgün olduğunun bahsi…
Ranciere’in de bu özgünlüğe, herkes için ayrı bir metodun varlığının söz konusu
olabileceğinin bahsine değinmesini beklerken, konu farklılıktan ziyade
‘eşitlik’ kavramına odaklanmaya başladı.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhHAQ8nHJGoiTbMh9vHAxbB7b62GsTkLg33C32w6mkGz0_vMhfmAHbrKyns0-udK9t0iGF8-_dIndvLzOwBLtZ55VpFb-2tOxI4u9_NVdC7D4rI5vkEiHT1QX1NxmsKsc8J1Gwtsr4jtInR/s1600/ic%CC%A7erik.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhHAQ8nHJGoiTbMh9vHAxbB7b62GsTkLg33C32w6mkGz0_vMhfmAHbrKyns0-udK9t0iGF8-_dIndvLzOwBLtZ55VpFb-2tOxI4u9_NVdC7D4rI5vkEiHT1QX1NxmsKsc8J1Gwtsr4jtInR/s1600/ic%CC%A7erik.jpg" /></a><span style="line-height: 115%; text-indent: 36pt;">Zihinsel özgürleşme, kitabın izleğini oluşturmakta,
yani kitabın konusu eğitimden ziyade özgürlüğün olanağı. Eşitlik mevzusu ise,
zihinler arasındaki hiyerarşinin eleştirisiyle gündeme geliyor. Bütün sosyal
bilimler tarihinin en çok üzerinde tartışılan iki kavramı olan özgürlük ve
eşitlik, hatta insanlık tarihinin müthiş bilinmezleri, çelişkili durumları mı
var yoksa birbirlerini beslemelerinin imkanı var mı, birini diğerine tercih
etmeli mi, hangisini seçmeli, gibi pek çok soru çerçevesinde ‘soyut’ toplumun
ideal kavramları, Ranciere’in çalışmasının ortasında durmakta. Ranciere’in eski
sisteme alternatif olarak ortaya koyduğu evrensel eğitim, isteyen herkesin her
şeyi yapabileceği düşüncesi etrafında şekillenmektedir. Zeka kavramını dikkat
ve arayışla, iradeyi ise kendi usulünce eyleme olarak gören bu anlayışta, her
bireyin farklı arayışları olması bir yana, herkes aradığını bulma konusunda
eşit güce, imkana sahiptir; dolayısıyla zekalar eşittir, bir zekanın bir
başkasına tabi kılınmadığı ortamda da aptallaşmanın yerini özgürleşme
alacaktır. Zekanın marifeti bilmek veya öğrenmek değil, eylemektir. Eylem
sadece eser ortaya koymak değil, aynı zamanda yapılan üzerine konuşmak,
iletişimde olmak anlamına gelir. İletişimin tarafları hoca olabileceği gibi,
öğrenci, sanatçı olabilmektedir; burada önemli olan yapılandan, yapılması arzu
edilenden söz etmek, anlattıkça karşılık bulmasını sağlamak, her iki zihnin de
birbirini azad etmesini ve karşılıklı etkileşimle eylemin gerçekleşmesini
mümkün kılmaktır. Eşitlik, her iki tarafın birbiriyle aynı düzeyde var olması,
zekayı yaratacak; zeka eylemi mümkün hale getirecektir.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
Yapamamak, becerememek ise Ranciere’e göre
ancak bir kaçış, tembellik için yaratılan kılıftır ve kişi, yapamayacağını
söylediği anda hem karşısındakini hem kendi zihnini küçümsüyordur. Bu küçümseme
hali, toplumdaki bireylerin ayrı ayrı sorunu olarak karşımıza zekalar
arasındaki hiyerarşiyi koyar. Daima üstün zekadan daha üstün bir zeka, aşağı
zekanın tepeden bakacağı daha aşağı bir zeka mevcuttur. Bu mevcudiyeti
sağlayansa, genetik faktörler veya a priori olarak bulunan eşitsizlik hali
değil, insanların kendi arzularında var ettikleri eşitsizliktir, yapamamanın
eşitsizliği. Hocanın karşısındaki öğrenciyi küçümseyerek, yapamayacağını
düşünmesi ve zekasını aşağılaması da buna örnek verilebilir, kişinin kendisini
diğerinden aşağı görmesi de; elbette tersinden de bahsedebiliriz. Ranciere’in
deyişiyle şayet zekaların eşitliği toplumda söz konusu olabilseydi –bu gerçek
kabul edilseydi- kadın kocasına, yönetilen yöneticiye itaat edemez hale
gelirdi. Yani mevcut düzenin koruyucusu bu eşitsizliktir, toplumu
eşitsizliğiyle ayakta tutan güç, insanların birbirlerinin zekalarını aşağıda
görme, küçümseme gücüdür. Ranciere’in bu bahsi açtığı bölüme koyduğu isim dahi
altı çizilesi bir özettir zaten, mevcut toplumun tek sıfatla taridir: ‘<i>Küçümseme toplumu</i>.’<o:p></o:p></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
Evrensel eğitimin var olması, işte bu
küçümseme-aşağılama halinin terkiyle mümkündür. Bu hissin karşısında konumlanan
eşitlik kavramı, soyut bir kavram olan toplum adına gerçekdışı veya değersiz
addedilse dahi, tek tek şahıslar nazarında değerli, anlamlı ve gerçekleştiği
takdirde ‘gerçek’tir. Herkes eşitliği arzu eder, hatta dayanışma ağının
kuvvetli olduğu toplumlarda eşitlik, özgürlüğe yeğ tutulur. Hangisinin daha
kıymetli olduğu tartışmaları bir yana, Ranciere bu iki kavramı ele alırken,
harika bir bağlantıyla, özgürlüğün ancak eşit olmanın öğrenilmesiyle olanaklı
olduğunu vurgulamaktadır. Evrensel eğitim için eşitlik gereklidir, eşitlik
kavramı ancak akılla mümkündür ve aklın kullanımı eylemekten geçer, eylem ise zihinsel özgürleşmeyle sağlanır. Denklemin sağlam olduğu söylenebilir ama
olanakları tartışmaya açıktır. Ranciere de bunun farkındadır, her
cümlesinde aynı iyimserliği taşımadığı bir gerçek olsa da, eleştirel tutumunun
ardında yatan umut sürekli hissedilir. Eğitilen fakat özgürleşmeyen, bilgi
yüklenmiş bireyler yerine, cahil olsa da zihni özgürleşmiş insanların varlığını
tercih eden Ranciere, bu cismen hafif içerik açısından oldukça ağır ve
düşündürücü metninde, hakikati aramanın, arayış sürecinin öğreticiliğinin, hoca
ile öğrenci arasındaki zeka eşitliğinin, insanlar arası hiyerarşinin
manasızlığının altını çizmekle kalmaz, felsefe tarihine bulunduğu atıflarla
Sokratesçı yöntemin bahsiyle ama en çok ‘Kendini tanı’manın gerekliliği
mesajıyla siyasal, toplumsal, yöntem-bilimsel açıdan güncel olan pek çok soruya
cevap verir, sorunu ortaya koyar ve önerdiği çözümün imkanları üzerine
tartışmalara zemin hazırlar.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: inter-ideograph;">
Teknolojinin geliştiği ve artık Telemak benzeri kitaplara ihtiyacın azaldığı, internet vasıtasıyla kesin olmayan bilgilerin arasında zihinsel 'depolanmanın' sağlanabilirliğinin kolaylaştığı günümüzde, hocanın sadece açıklayıcılığını değil, aynı zamanda aktarıcılığını yitirdiğini bile söyleyebiliriz. Hocanın bilgi düzeyinin, öğrencinin elindeki kutucuklarla bağlandığı ağ tarafından sınandığı, ancak ağdaki akışın sağlamasının pek zor yapıldığı bu yeni zamanda; bilgi, cehalet, eğitim, özgürlük, iletişim kavramlarının her birinin, özellikle birbirini etkiledikleri oranda özgürlük ve eşitlik 'idea'larının birlikte ve yeniden ele alınması, toplumdaki yansımalarının gerçekliği/gerçekdışılığı üzerine yapılması muhtemel tartışmalarla zihinsel özgürleşmenin olanaklarının günümüz dünyasında artıp artmadığının, artması için nasıl bir yol izlenebileceğinin düşünülmesi, herhalde her zamankinden daha fazla -ve giderek artan/artacak olan raddede- önem taşımaktadır.</div>
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-47628360705681711972015-03-22T15:38:00.000-07:002015-03-22T15:38:32.256-07:00Evcilleşmiş İnsanların Öyküsü
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY2Y_xCf1Wca-SIxNZFoL6MxMlcYzuD-QPgphs5jCl751AiQdfWDPJWbwD904gPc77jMzuEHOOp41O54v9zKnQh9r_2rnnlywuakCtdbB7CuvaVas5hfN7PtcNqbijsrcCgLLxkgwi_VjI/s1600/Unknown.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY2Y_xCf1Wca-SIxNZFoL6MxMlcYzuD-QPgphs5jCl751AiQdfWDPJWbwD904gPc77jMzuEHOOp41O54v9zKnQh9r_2rnnlywuakCtdbB7CuvaVas5hfN7PtcNqbijsrcCgLLxkgwi_VjI/s1600/Unknown.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
İnsan,
doğa üzerinde tahakküm kurma gayretindeki yegane canlı olmasıyla özel herhalde.
Gücünün, aklının, teknik üretme kabiliyetinin değil de, ‘kibrinin’
belirleyiciliği fazla, çizgi film klişelerinden süper kahraman hikayelerine “dünyanın
hakimi” olma arzusu, esasında medeniyetlerin tahayyülü, hayatlarımızın
ortak klişesi. Tutunmak, dünyaya kazık çakmak, ölüme karşı koymak,
ölümsüzleşemiyorsak madem olabildiğince uzun yaşamak da hayvanların veya
doğanın değil de, bizim motivasyonumuz. İnsanlık hemen hemen böyle bir şey;
diretmek, direnmek, inat etmek, istenmese de kalmak, gitmemek, azmetmek…
Saydıklarım, okuduğunuz üzere olumlu olabildiği gibi olumsuzluk içeren
ifadeler, kimiyse olumsuz bir intiba uyandırsa da yer yer iyi bir vaziyeti
yaratacak kudrete sahip. İnsana has ifadeler gibi, insan da aynen böyle işte!
İyi hali yaratacak kudrete de sahip. Bu nedenle olmalı asla umut etmekten
vazgeçmeyişimiz. Hep daha iyisini, güzelini hayal edebilmemiz…</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Doğayı, kenti, halihazırda var olanı
da kendi ellerimizle var ettiğimizi de bozmaya, talan etmeye son hızla devam
ettiğimiz günümüzde, ekoloji üzerine daha fazla düşünür/tartışır, ‘türcülük’
meselesini gündemimize alır olduk. Popüler tabiriyle ‘farkındalık’ iyi hoş da,
hakikaten bilgimizle eylemimiz arasında ne kadar uyum sağlayabiliyoruz, teori
ve pratik arasındaki o kapanmaz boşluklar bireysel hayatlarımızda az da olsa
kapanıyor mu, bunlar da şöyle bir sorsak fena olmayacak sorular olarak kenarda
duruversin. Gelgelelim, bu yaptığım girizgah Tudem’in markalarından biri olan
(an itibariyle Terry Pratchett’ın Diskdünya serisini de yeniden yayımlamaya
başlamış olan) Delidolu Yayınları’ndan birkaç ay evvel çıkmış olan bir kitaptan
bahsetmek için: Türkçe’de daha önce okumamış olduğumuz Preton L. Allen’in “<i>Battallar
ve İnsanlar</i>” ismiyle çevrilen çağdaş masalsı anlatısı. Orijinal ismi “<i>Every boy
should have a man</i>” olan kitabın başlığı, içeriğinin de ifadecisi. Kitabın ana
kahramanları insanlar olsa da, biz battalların dünyasında, bir battal oğlanın
gözünden olayları izliyoruz. Her oğlanın bir insanı olmalı, buradaki ‘man’
kelimesi ‘insan’ı karşılıyor, erkek veya kadın, insan ırkına mensup olanı.
Başlığında dahi dilin cinsiyetçi kalıbını taşıyan roman, cinsiyetçiliğe,
türcülüğe, ırkçılığa eleştiri niteliğinde hakikaten modern bir başyapıt
niteliğini taşıyor. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Battalların hakim olduğu dünyanın
çocuk kahramanı, şans eseri bir insana sahip olup onu evinde beslemeye
başlıyor. Battallar insan etiyle beslenirken, insanların kendi türlerinin etini
yemeleri yasak, eğer kendi etlerini yerlerse hastalanıyorlar, çünkü yamyam
değiller. Tabii yamyam olanlarla ve hatta kendi çocuğunu yiyenlerle dahi ilerleyen
bölümlerde karşılaşmayacağımız anlamına gelmiyor bu! Gelgelelim bizim ana
kahramanımız Zloty adındaki battal çocuğun, bir insana (Kahverengi) şans eseri sahip
olmasının, onu dışarıda ‘bulup’ eve getirmesinin sebebi, babasının kendisine
bir insan alamayacak kadar fakir olması. Yani battalların dünyası, ekonomik eşitsizliklerin
var olduğu, zengin ile fakir arasındaki ayrımın çok keskin olduğu bir dünya. Ve
her ne kadar hikaye başından itibaren bizi battallar-insanlar arası karşıtlığı
anlatan ırkçılık/ya da türcülük/ eleştirisi taşıyan bir hikaye gibi gelse de, genel olarak
eşitsizlikten bahseden ve yoksulların zenginlere karşı isyanını dile getiren
tabir-i caizse bir ‘sınıf savaşı’ anlatısını da içermekte. Hatta öyle ki,
savaş, battallar yerine insanların çalıştırıldığı bir maden ocağında
kıvılcımlanıyor – biz okurlar olarak, sevgili Kızıl Bukle isimli insanın
hikayesiyle, maden ocağından itibaren tanık oluyoruz savaşın anlatısına. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Yoksul ailenin durumunu kitabın
başlarında Zloty’nin babası tarafından “Devletimiz ev hayvanlarını koruyor ne de olsa…
Peki ya bizleri kim koruyacak?” diyerek dile getiriliyor. Tahmin edeceğiniz
gibi bu ev hayvanları, insanlar. Yani aslında bütün battal anlatısı esnasında,
onların sadece boyut açısından ‘büyük’ insanlar olduğunu görüyor oluşumuz,
başlangıçta battalların dünyasına dair bir eksiklik gibi gelirken, aslında tam
olarak bilinçli biçimde yapılmış yazar tarafından. Kendi dünyamızda sessiz
sakin yaşayıp giderken, yarın bizden ‘büyük’ bir canlı türünün bizleri
evlerinde evcil hayvanlar gibi besleme ihtimallerini derinden hissettiren
roman, hemen her satırıyla, karakterlerin diyaloglarıyla insanları düşündürür
halde.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Kitabın bölümleri içerisinde
battallara verilen vaazlardan oluşan kısımlar var. Bir türün dünyaya ‘egemen’
oluşunun gereği üzerine sorgulamaya yol açan bilgelik dolu bir paragraf var mesela
bunlar arasında: “<i>Biz bu dünyanın hakimiyiz. Bu dünya bize Yüce Yaratıcı
tarafından yönetmemiz için verildi. Yeryüzünde bizden daha büyüğü, daha güçlüsü
yok. Hayal ettiğimizi gerçekleştirebiliyoruz. Arzuladığımıza sahip
olabiliyoruz. İyi ama buna gücümüz var diye her şeye sahip mi olmalıyız? Her
şey bizim mi olmalı? Her şey bizim olduğunda ne olacak? Her şey gittiğinde,
elimizde hiçbir şey kalmadığında bizler ne olacağız? Dünyadaki hiçbir yaratık
bize hayır diyemiyor. Sadece bizler, dünyanın bilge yöneticileri, bize karşı
çıkabilir ve hayır diyebiliriz. Kendimize hayır demeyi öğrenmek zorundayız.</i>” <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
Kitabın devamında kaçırılıp satılan
insanlar, savaşın vahşeti, tecavüz benzeri pek çok hayata dair olaya anlatının
aynı destansılığın içerisinde şahit olurken, battalların dünyasından insanların
dünyasına geçiş yapıyor, ekolojik felaketlerle karşı karşıya geliyor,
yoksulluğu, varsıllığı, tanrıları, inançları, dinleri, iletişimi, “farklı olana
nasıl olup da inanılabileceğini” sorgularken buluyoruz kendimizi. Öfkelendiren, ardından şaşırtan, ara ara gülümseten oncasına dair ipucu vermemek adına burada noktalıyorum. Dünyanın mahvına
yol açtığımız insanlık tarihimiz adına böyle bir eserin yazılmış olması az da
olsa umut veriyor bana. Farklılıklarımız üzerine düşünmek, tartışmak, doğadaki
canlıların hiyerarşisi meselesine hiç değilse kafa yormak ve doğanın parçası
olarak var olmayı denemek için, Battallar’ın evrenine bir göz atmakta yarar
var.<o:p></o:p></div>
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-7327040197627986842015-03-22T10:39:00.000-07:002015-03-22T13:05:05.738-07:00Pierre Clastres’ın “Devlete Karşı Toplum” Çalışması Üzerine (Devletsiz Toplumların İktidar Anlayışı ve Yaşama Kültürlerine Dair) <!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 1; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEig-5oH1Yh44guc9838GDq5vUOrBg3tzaInh5Y6HElqEZH4TW0NilcN8vbXN3mQyDdYSAYgY8WyMwVeQo04k4Jw2Bka83Cv0PU9eCnICtIbYdWqh7ZkhMRasOlNwkU4_RoqrC2GbMBB6HWk/s1600/Unknown.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEig-5oH1Yh44guc9838GDq5vUOrBg3tzaInh5Y6HElqEZH4TW0NilcN8vbXN3mQyDdYSAYgY8WyMwVeQo04k4Jw2Bka83Cv0PU9eCnICtIbYdWqh7ZkhMRasOlNwkU4_RoqrC2GbMBB6HWk/s1600/Unknown.jpg" /></a></div>
<span style="font-family: Times New Roman;"><br /></span>
<span style="font-family: Times New Roman;"><br /></span>
<span style="font-family: Times New Roman;">İlk defa böyle bir şey yaparak, geçtiğimiz dönem bir yüksek lisans dersim için yaptığım sunumun metnini ekliyorum. ''Teorik'' yazılardan olabildiğince kaçınacağım blogda, kitap tanıtımlarına yer verdiğim için ve bu kitabın da antropolojiye, sosyolojiye veya Latin Amerika yerlilerine değil, genel olarak insanların farklı kültürlerine kıyısından bile olsa ilgi duyan insanlara -ki buraya göz atması muhtemel insanların büyük çoğunluğunu kaplar zannederim- hitap edebileceğini düşündüğümden, tereddütsüz paylaşmak istedim. Tanıtımdan ziyade kitap ''özeti''</span> olmasına hiç bakmayın, çok daha fazlası için, kitabı kesinlikle edinin ve okuyun derim. Clastres'ın metni hem bir antrpoloji manifestosu, hem de farklı kültürlerde farklı hayatların mümkün olduğunun hatırlatmasıyla düşündüren, umut veren, yeni kapılar aralayan bir boyuta sahip. İlginizi, merakınızı uyandırması umuduyla...<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">I- Kopernik ve Vahşiler<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kitabın ilk
bölümünde Clastres, devletsiz toplumların, ‘ilerlemeci, gelişmiş, modern’
benzeri sıfatlarla andığımız devletli toplumlardan temel ayrımlarının neler
olduğunu anlatarak, iki toplum biçimi arasında genel bir karşılaştırma
yapmaktadır. Daha ilk sayfadan Nietzsche’nin <i>İyinin ve Kötünün Ötesinde</i> isimli çalışmasına atıfta bulunarak
aile, cemaat, ulus, kilise gibi kurumların da, tıpkı devlette olduğu şekliyle
itaat eden-itaat edilen karşıtlığına dayandığına ve dolayısıyla itaat
kavramının insanın özünden ayrı düşünülemezliğine dikkat çekmektedir (Clastres
2011:7-8). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kendisi de bir
etnolog olan Clastres’a göre, etnoloji çalışmaları, siyasetin arkaik
kültürlerdeki durumunu araştırmaktadır. Farklı kültürlerdeki siyasi ilişkilerin
kurulumunu anlamak ise, siyaset alanını belirleyen iktidar ve iktidar
ilişkilerini anlamaktan geçmektedir. Burada cevabı aranan temel soru, siyasal
iktidarın kaynağının kültür mü doğa mı olduğudur. Devletli toplumlardaki
iktidar söz konusu olduğunda kültür etmeninden bahsetmemiz doğaldır; ancak
ilkel toplumlar araştırıldığında, iktidarın kaynağının yaşamsal/biyolojik olma
ihtimalinden bahsetmek, doğadan kaynaklanıyor olup olmadığını sorgulamak
mümkündür. <i>Siyasal iktidarın temeli
üzerine bir deneme</i> başlıklı makalesinde Lapierre’nin sorduğu soru da bu
kaynağın doğanın kendisi olup olmadığıdır, cevabı belirleyen ise hayvanlarda
iktidar olmayışıdır. Siyasal iktidar, insan doğasına değil toplumsal yaşama
içkindir. Öte taraftan, arkaik toplumlar birbirinden çok farklı özellikle
gösterdiği için, vahşileri genellememek gereğinin altı çizilmektedir
(2011:8-9). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Lapierre toplum
tiplerini belli gruplara ayırır, ilkel toplumları küçük ve kapalı topluluklar
olarak nitelendirir ve bütün bu ayrıştırdığı toplum tipleri içerisinde
iktidarın ne oranda var olduğunu araştırma amacını güder. Ona göre, toplum
ilkelleştikçe iktidar sıfıra yaklaşmaktadır. Devletin var olup olmadığı
toplumlardan ziyade, iktidarın olup olmadığı (ne oranda olduğu), toplumların
araştırma konusu haline getirilmesi gerekmektedir. İktidar ile kastedilen ise,
genel anlamıyla emir-itaat ilişkisinin varlığıdır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Weber’in devlet
tanımına değinen Clastres, iktidarın özünün şiddete dayalı olduğunu, bu
şiddetin meşruiyetiyle devletin varlığından bahsedebileceğimizi vurgulamaktadır
(2011:11). Arkaik toplumlarda zorlama, şiddet olmaksızın bir iktidardan
bahsetmek mümkün müdür, işte çalışmanın odak noktasını belirleyen soru asıl
budur. Yazar, toplumları ilkel-modern, devletli-devletsiz biçiminde ayırırken;
ilkel toplumların yazısız toplumlar olduğunun ve ekonomik açıdan geçim
aşamasında bulunduklarının altını çizer. İktidarın kaynağı olarak bir kabile
liderinden, şefinden bahsetmek mümkünse de, emir-itaat ilişkisi, siyasi erk söz
konusu değildir. Amerikan yerlilerinin farklı gruplardan oluştuğunu, Meksika,
Orta Amerika yerlileri ve Andlar’ın kültürlerinin birbirinden son derece farklı
olduğunu vurgulayan yazar, yine de iktidarın yoksunluğu nedeniyle bütün bu
ilkel kabilelerin homojenliğinden bahsetmenin mümkün olduğunu söylemektedir.
İktidar kullanımı, bütün toplum adına karar verme anlamını taşır. Iroquoi Büyük
Meclisi’ni oluşturan 50 sachem (kabile şefi) vardır ve bunların bileşiminde bir
devletin varlığından bahsetmek olasıdır. Bu noktada ise Clastres, Iroquoi’larda
iktidar sorununun kabile düzeyinde olduğuna dikkat çekmektedir (2011:12).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Arkaizmi belirleyen
unsurlar toplumun yazısız olması ve geçim ekonomisine sahip olmasıdır. Geçim
ekonomisinden anlaşılan şey, artı değer üretebilecek durumda olmamak gibi görünse
de, esasında bunun bir yanlış değerlendirme olduğunu söyleyen yazar, Güney
Amerika’da çoğu toplumun ihtiyacın iki katı ürettiğini, yıllık tüketimlerine
eşit miktarda artı değer ürettiklerini belirtmektedir (2011:13). Kitabın son
bölümünde ekonomi-siyaset arası ilişkinin tartışıldığı kısımda, bu konuyu
yeniden gündeme getiren Clastres, yerlilerle ‘gelişmiş’ toplumlar arasındaki
yaşama/çalışma kültürünü de karşılaştırmaktadır; biz de buna yeri geldiğinde
değineceğiz. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Yazarın biyoloji
kaynaklı olduğunu iddia ettiği evrimcilik düşüncesi, tarihin tek yönlü ve tek
tip ilerlemeciliği anlamını taşımaktadır. İlkellikten modernliğe geçiş
çizgisinin sürekli ve sıçramasız bir ilerleme süreci olduğu düşüncesi Avrupa
merkezci olduğu kadar; ‘tohum halinde, doğmakta olan, azgelişmiş’ benzeri
tabirler de bütünüyle etnosantrizm kaynaklıdır. Çünkü bu bakış açısına göre,
gelişmiş olan az gelişmişten, doğmuş olan doğmakta olandan, filizlenmiş olan
tohum halinde olandan ‘ileride’ olduğu gibi, üstündür de. Clastres Avrupa merkezci
anlayışı eleştirerek herhangi bir yerli kabilenin dahi kendi kültürünü diğerlerinden
üstün gördüğüne dikkat çeker. O halde; ilerlemenin çizgisinin tek tipliliği,
gelişmenin iyileşmekle aynı anlamı taşıdığı benzeri düşünceler anlamını
yitirmekte, dahası yanlışlanmaktadır. Bu noktada antropoloji disiplininden
gelmekte olan yazarın sorduğu “Siyasal bir antropoloji mümkün mü?” sorusu da
daha dikkat çekici olmaya başlar. Clastres’a göre toplumdaki her şey iktidar
alanına girmesi, yani siyasetin her yerde olması, hiçbir yerde olmaması
anlamına gelmektedir (2011:18). Arkaik toplumlar, bu şekilde bakılacak olursa,
siyasal değillerdir ancak bu onların toplum olmadıkları anlamına gelmez.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Siyasetin olmadığı
yerde siyaset-dışı olan kavramından da bahsedemeyeceğimiz için, siyaset dışı
siyasetin varlığını zorunlu kılmaktadır. Yani toplum için iktidar zorunludur.
İktidarlı-iktidarsız toplum ayrımı yerine başka bir ayrımın incelenmesi
gerekmektedir: Zorlayıcı iktidarın olduğu toplumlar ve zorlayıcı olmayan iktidarın
olduğu toplumlar. İşte tarihsiz, arkaik toplumlar, zorlayıcı olmayan iktidara
sahiptir (2011:20-21). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Toplumun ne olduğunu
anlamak için siyasal iktidarın ne olduğu sorusuna cevap verilmelidir. Tarih ve
tarihli topluma ilişkin yargıda bulunmanın, bu devletli-devletsiz toplum
ikiliğini anlamanın yolu ise, zorlayıcı olmayan iktidardan zorlayıcı iktidara
geçişin nasıl olduğunu anlamaktan geçmektedir. Marksizm, iktidarın varlığını
toplumsal güçler arasındaki çatışmaya borçlu olduğunu iddia eder. Ancak
marksist anlayış da, ilerleme düşüncesine sahiptir. İlerleme düşüncesinin
tersyüz edilmesi gerektiğini vurgulayan Clastres ise, Kopernikçi bir devrime
ihtiyaç olduğunu söyler (2011:23). İktidarın zorlayıcı olmadığı, devletsiz
toplumları anlamak için yeni bir güneş seçmek zaruridir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">II- Mübadele ve İktidar:
Yerli şefliğin felsefesi<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Başlıktan
da anlaşılacağı gibi, bu bölüm yerli kabilelerde ekonomi ve siyaset
kavramlarının nasıl var olduğunu açıklamaya yönelik bilgiler içermektedir. Şefin
otoritesi, mülkiyet ilişkileri özellikle değinilen konulardır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">İlkel
toplumlarda siyasal yapıya dair iki olasılıktan bahsedilmektedir kitapta;
birincisi ilkel toplumun gerçek bir siyasal örgütten yoksun olma ihtimalidir,
ikincisi ise ilkel toplumda var olan siyasal örgütün despotluk, tiranlık biçimi
halini almasıdır (2011:24-25). Amerika’daki yerli topluluklar, demokrasi ve
eşitlik kavramlarına ağırlıkla yer verirlerken; adalardaki Tainolar,
Caquetiolar, Jiragiralar, Otomanglar, şefin otoritesini yüceltmektedir. Onalar,
Yahganlar gibi toplumlardaki ise şeflik yoktur; hatta Jivarolarda şeflik
kavramını karşılayacak bir kelime dahi yoktur. Bütün bu toplumlarda ortak olan
ise, toplumsal tabakalaşmanın ve siyasal otoritenin yoksunluğudur. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">R.
Lowie ‘titular chief’in (itibarlı şef) görevlerini şu şekilde sayar: Şef,
toplumda barışın mimarıdır, toplumdaki barış, uyum ve uzlaşmanın sorumlusudur.
Mülkiyet konusunda cömert olmalıdır ve toplumun taleplerinin karşılanmasını
sağlamalıdır. Toplum içerisinde en az mülke sahip olan kişi genellikle şef
olmaktadır. Bir diğer görevi ise hatipliktir, dolayısıyla iyi konuşma
yeteneğine sahip olmalıdır (Clastres 2011:26). Şef, dile, sözcüklere
hükmedendir. Konuşan kişi olmak, şef olmak anlamı taşımaktadır (2011:35). Sivil
ve askeri şef olarak toplum içerisinde iki ayrı şefin varlığından bahsetmek
mümkündür. Dış tehditin söz konusu olduğu durumlarda askeri şefin varlığı söz
konusudur ve böyle bir durumla karşılaşıldığında şef zorlayıcı iktidarın sahibi
haline gelebilir. Jivaroların yalnızca savaş durumlarında şefleri vardır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Yukarıda
saydığımız görevlerin yanı sıra, şefin çokeşlilik gibi bir ayrıcalığından
bahsedebiliriz. Toplumun refahı ile avcılık doğrudan alakalıdır; çok karılı
ailelerde de avcılık önemlidir (2011:31). İyi bir avcı olmak, aynı zamanda
siyasi bakımdan güç sahibi olmakla eşdeğerdir. Şef, toplumda en çok çalışan,
ürün yetiştiren, iyi avlanan kişi olmalıdır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kültür
ile doğa arasındaki karşıtlıktan bahseden Clastres’a göre, kültür dünyası
doğayı olduğu kadar iktidar alanını da yadsımaktadır. Toplumlar üstü olan
iktidar ise, meşruiyetini sağlamak için kültürü yadsımak durumundadır; bu da
devlet ile kültür arasında bir karşıtlık anlamına gelir. Yerli toplumların
siyaset felsefesini oluşturan işte bu kültür-devlet karşıtlığıdır (2011:38). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Mübadele
konusunda bu bölümde, malların mübadelesi dışında kadınlar ile sözcüklerin de
mübadelesinden bahsedilmekte ve özellikle çok eşlilik üzerinde durulmaktadır.
Şefin konuşma yetisi ve çok eşli hali düşünüldüğünde, mübadelenin bütün
çeşitlerinin sonlandırıcısı şefin kendisidir. Topluluğun şefe duyduğu güven ve
bağlılık, şefin statüsünü korumasını ve denetimini sürdürmesini sağlar. Şefin
iktidarı, aynı zamanda iktidar kavramının kendisini engellemektedir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">III- Bağımsızlık ve
Dıştan Evlenme<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Bu
bölüm genel hatlarıyla aile, evlilik, toplumsal örgütlenmenin etmenleri
üzerinedir. Örgütlenme biçimlerini tarif etmek isteyen Clastres, farklı
toplumlar arasında karşılaştırmaları gündeme getirir. Mesela İnka
İmparatorluğu’nda güçlü bir merkezi iktidar ve ekonomik örgütlenme biçimi söz
konusuyken; Ormanda yaşayan mikro topluluklar birbirine benzerdir, ancak bu
benzer topluluklar aynı zamanda düşmandır da. Murdock ise, ilkel toplumlardaki
bu parçalı yapının, bölünmüşlüğün ve savaşçılığın abartıldığını söylemektedir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Tupi,
Carib, Aravak gibi dil aileleri benzer olan, aynı eko sistem modeline sahip
toplumlarda, bahçecilik ağırlıklı tarımın yanı sıra avcılık, toplayıcılık ve
balıkçılık ile geçim sağlanmaktadır. <i>Maloca</i>
ismindeki evlerde, geniş aileler yaşamaktadır. Siyasal özerkliğe sahip Tropikal
Orman yerlileriyse, örneğin Fuegler, Pataganlar, Guayakiler, tarımla hiç
uğraşmayan, avcılık ve balıkçılık ağırlıklı geçinen göçebe toplumlardır
(Clastres 2011:45).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="font-family: "Times New Roman";">Maloca</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";"> yerleşimlerinde 100-200 civarı insan yaşamaktadır ve
anayerlilik/babayerlilik esasına bağlı olarak, evlilik sonucu <i>maloca</i>’dan ayrılma durumu söz konusu
olabilmektedir. Çok sayıda geniş ailenin bir araya gelmesiyle oluşan <i>demos</i>’lar toplumsal siyasal birimler
olarak dıştan evlenmeye dayalı yapılardır (2011:48). K. Oberg, iktidar
mücadelesi olmayan bu toplumları ‘homojen’ olarak adlandırır. Homojen
toplumlarda, tabakalaşma veya yatay bölünme söz konusu değildir; bunun yerine
cinsiyet, yaş ve akrabalık esasına bağlı farklılıklar önemsenmektedir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Komşuluk,
evlilik, akrabalık ilerledikçe, yabancılık ortadan kalkacak buna bağlı olarak
düşmanlıklar azalacaktır (2011:54). Fakat birlikte var olmak, homojen yapıyı
korumak için Güney Amerika toplumlarının çoğunda dıştan evlenmede sınırlandırma
görülmektedir. İlkel toplumlarda gücün esas amacı dengeyi korumaktır ve bu amaç
için aileler bazında sınırlı liderlik vaziyetleri dikkati çekmektedir. Mesela
Tupinamba köyünde 4 ila 8 arasında büyük evler (maloca benzeri) bulunmaktadır
ve her evin lideri konumunda birisi olduğu gibi, aynı zamanda köyün de bir
lideri vardır (2011:61). Bazı yerlerde ise, dıştan evlenmeye bağlı olarak
meydana gelen soy zincirindeki çoklu yapı, şefin yardımcıları olmasını zorunlu
kılar. Şefin yanı sıra bir yaşlılar meclisinin de olduğu yerlerde, çok başlı
bir iktidar mekanizmasından bahsetmek mümkündür. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Toplumların
evlilik benzeri durumlara bağlı olarak farklı bölgelere yerleşmesi, toplumlar
arası ilişkilerin gelişmesine yol açar. Levi-Strauss ve Metraux’un
çalışmalarında görülebileceği gibi, uzak yerleşim yerlerindeki toplumlar
arasında ticaretin yoğun olması dikkat çekicidir. Tupilerde ise, ticaret
şeflerin başka köylerde otoritesini artırmaya yönelik olarak kullanılmakta ve
şefin iktidarının artmasına, hatta toprakta yayılmacı bir zihniyetin varlığına
işaret edebilmektedir. Amazon’daki Omagua ve Cocama’da merkezi iktidar yaratma
eğiliminde şefler olduğu gibi (50-60 kişinin yer aldığı 60 evden meydana gelen
3000 kişinin üzerindeki insan üzerinde otorite sahibi olan şefler olduğu
bilinmektedir); Tupinamba’da 10-20 köyün bir araya gelmesiyle oluşan federal
yapıları görmek mümkündür (2011:62). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">IV- Amerika Yerlilerinin
Nüfus Yapısı<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Nüfus
ve iktidar arasındaki ilişkiye aile ve örgütlenme modellerinin
karşılaştırılmasıyla yapılan girizgah, bu bölümde esas konu haline gelir. Güney
Amerika’nın tamamındaki toplumlarda siyasi birimlerin birbirinin aynısı
olmadığı bir önceki bölümde ortaya konulmuştu. Burada sorulan temel soru ise,
nüfus artışının iktidar yapısını değiştirip değiştirmediğidir (Clastres
2011:66). Nüfusun yoğunlaşmasıyla tarım üretiminin de artması gerekmektedir.
Avcılık ve toplayıcılıkla uğraşıp geniş arazilerde göçebe olarak yaşayan nüfusu
az toplumlara karşılık 16. yüzyılda Amerika’nın çeşitli yerlerinde yerleşik
tarım toplumlarının var olmuştur. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">1539
tarihinde Guarani yerlilerinin 350.000 kilometrekare alanda 1,5 milyon nüfusa
ulaştıkları bilinmektedir. Böylesi kalabalık bir nüfusta hem geçim ekonomisinin
çökmesi kaçınılmazdır; hem de farklı bir siyasal iktidar yapısından bahsetmek
olası hale gelmektedir (2011:77-78). 16. yüzyıl ortalarında beyazların
gelişiyle salgınlar ortaya çıkmış ve 17. yüzyıla gelindiğinde hastalıklar
neticesinde nüfus büyük oranda azalmıştır. Cizvit tarihçisi Peder Lozano’ya
göre, 1730’da Guarani nüfusu 130.000 civarındadır (Clastres 2011:79).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">V- Yay ve Sepet<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kadın-erkek
ilişkilerinin, toplumsal yapıdaki kadının ve erkeğin rollerinin konu edildiği
bölümde Guayakilerde cinsiyet rolleri ele alınır. Kadının toplayıcılık yaptığı
ve erkeğin avlandığı bu toplumlarda, kadın sepet örer, çocuk bakar, yay ipi
imal eder. Erkeğin avlanması kadının ise topladıklarını taşıması gereği; kadın
sepet ile erkek ise yayla özdeşleşmiştir. Yay ve sepet gibi nesnelerin,
cinsiyet rollerine bağlı olarak kadını veya erkeği sembolize ettiği
görülmektedir. Kadın ve erkeğin rollerinin geçtiği mekanlarda da bir ayrışma
söz konusu olur. Avlanan erkeğin mekanı ormanlarken, çocuk bakan, sepet ören
kadının yaşadığı alan kamp alanlarıdır (2011:86). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Toplumsal
cinsiyet rolleri, aynı zamanda çocukluktan erginliğe geçişte de kendini
göstermektedir. Kız çocuklarsa sepetlerini ördüklerinde, toplumda kimliklerini
kazanır; erkek çocuklarsa yaylarını kendileri hazırladıklarında, toplumun
üretici üyeleri haline gelirler. Üreticilik vasfı erkeğe layık görülmektedir,
kadın-erkek karşıtlığı tüketici-üretici karşıtlığı anlamını taşımaktadır. Dil
de, üretken olduğu için, kadının bireysel olarak şarkı söylemesi söz konusu
olmaz. Erkek bireysel, kadın ise toplu halde şarkı söyleyebilir. Dilin
kullanımı, toplumdaki rollerin ifadesi açısından önem taşımaktadır (daha evvel
hatiplik ve şeflik ilişkisinde de görüldüğü gibi) (2011:93). Ben olmak, birey
olmaktır ve bu ancak şarkı ve söz ile mümkündür (2011:101).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Toplumun
zorunluluğunu gündelik hayatta göstermek adına yöntemler vardır. Erkek,
avladığı hayvanın etini kendisi yemez, başkası için avlanır ve yiyeceği yemeği
de bir başkasından alır. Üreticiler arasındaki bu ilişki biçimi onların
mübadele içine girmelerini zorunlu kılar. İnsanlar yiyeceklerini paylaşmak,
değiş-tokuş faaliyetini gerçekleştirmek zorundadır, çünkü topluluk halinde
yaşamaları zorunludur. Guayaki dilinde ‘tiku’ kelimesi hem beslenmek hem de
sevişmek anlamlarında kullanılmakta (2011:98) ve ‘değiş-tokuş’ ile kastedilenin
genelliğini ortaya koymaktadır. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsrT2gEUCB5Ode0rH-F7tWcqWppQbz4K4MeD-egEg3d6cqIdVIYI_2x3srNkb8lhE0VyMagnqU394hNrpg9B8fnpPLigZL9Dwy6L3CplLjAeupwBG_FI-82HaxUAYNuyjsh7nV6zViOXy9/s1600/Unknownk.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsrT2gEUCB5Ode0rH-F7tWcqWppQbz4K4MeD-egEg3d6cqIdVIYI_2x3srNkb8lhE0VyMagnqU394hNrpg9B8fnpPLigZL9Dwy6L3CplLjAeupwBG_FI-82HaxUAYNuyjsh7nV6zViOXy9/s1600/Unknownk.jpg" height="254" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">VI- Yerliler Nelere
Gülüyor?<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Yerlilerin
kültür-sanat ürünlerini anlatan ve mitler ile gerçeklik arasındaki ilişkiyi ele
alan kısımda, iki mit anlatısına yer verilmiştir. Her ikisini de kaba güldürü
olarak yorumlamak mümkündür, hatta ilkinde belden aşağı kısımlar da yer
almaktadır. İlk mitte, yaşlı şaman söz ile düşünceyi ayırt edemediği için
gülünç duruma düşer (2011:115-116). İkinci mitte ise bir jaguarın alay konusu
olduğu görülmektedir. Şaman da, jaguar da toplum içerisinde öfke, korku ve
saygı uyandırmaktadırlar. Şaman yaşama ve ölüme hükmeder; toplumun gülemeyeceği
kadar uzağında hayranlık ve korku duyulan şahıstır. Jaguar ise iyi bir avcı
olduğu için toplumdaki insanların rakibi konumundadır; dolayısıyla günlük
yaşamda alay edilmek bir yana, saygı duyulan bir vaziyetleri vardır. Burada
görülmektedir ki; gerçek ile mitte karşımıza çıkan durumlar birbirine tamamen
zıttır, gündelik dünya ile düşsel dünya arasında bir çelişki söz konusudur. “Mit,
gerçeği kabul edilebilir düzeye indirmenin yoludur” (2011:118). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Gerçek
hayatta kimsenin göze alamayacağı bir küçümseme/alay etme hali, dil düzeyinde
gerçekleşmektedir. Yerlilerin güldükleri şey, grotesk olmanın yanı sıra,
kendileri için ölüm tehlikesi taşıyan şeydir. Kitapta konu edilen mitlerde,
Büyük Yolculuk temasının işlendiği ayrıca dikkat çekmektedir. Güneşe, iyiye
yapılan bir yolculuktur bu ve mitlerin kültürü aktarıcı işlevine yerinde bir
örneği oluşturur (2011:120-122). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">VII- Söz Görevi<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Konuşan
kişinin şef olduğuna ikinci bölümde, yerli şefliğin felsefesi kısmında
değinilmişti. Burada da konuşmanın konuşma gücü anlamına gelmesi, söz ile
iktidar arasındaki dolaysız ilişki, kabileye hükmedenin kelimelere de
hükmetmeyi becermesi gerektiği vurgulanmaktadır (2011:123-124). “Şefiniz kim?”
sorusu konuşmaları yapan kişinin kim olduğu sorusuyla aynı cevaba sahiptir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Devletli
toplumlarda söz iktidarın hakkı iken, devletsiz toplumlarda söz iktidarın
görevi olmaktadır (2011:125). Ancak şefin konuşması sırasında, devletsiz
toplumun hiçbir üyesi sessiz olup söyleve kendisini vermek zorunluluğu taşımaz.
Şef geleneksel yaşam kurallarına yönelik konuşurken, insanlar gündelik
hayatlarına devam eder, işleri neyse onu yaparlar. Şefin konuşmasının
içeriğinin önemi yoktur, sözden yoksundur çünkü gerçek anlamdaki bir iktidardan
da yoksundur. Şeflik yapmaya kalkan, emir vererek bir emir-itaat ilişkisi
oluşturmaya çalışan her kimse, dışlanır ve şeflikten terki sağlanır. İlkel
toplum, kendisinden ayrı bir iktidarın varlığını kabul etmez; çünkü toplumun
kendisi bizatihi iktidardır. Devletsiz toplumda iktidarın kaynağı, şef değil,
toplumdur. İktidarın kurumdan, şefin emretme gücünden ayrı duruşu, toplumun
devletsiz/iktidarsız devamını sağlar.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Şefin
konuşma görevi, bu halde onun iktidar olmasını engelleyen şeydir (2011:126).
Şef, sözün alanına hapsolmuştur, meşru bir şiddetin uygulayıcısı değildir.
Başlangıçta belirtildiği üzere, zorlayıcı iktidara hakim olmayan bir şef ve
devletsiz bir toplum bu şekilde mümkün kılınmıştır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">VIII- Ormanın Peygamberi<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Andlarda
veya Tropikal Orman kültürlerinde çeşitli inanç biçimleri görülmektedir. İnanç
ve değerler sistemi kabile içerisindeki birliği ve dayanışmayı artırıp toplumun
devamlılığını sağlar ancak toplumun kendi içine kapanmasına da yol açar
(2011:130). Oruç, dans gibi eylemlerle ibadet eden toplumların nihai amacı
kötülüğün olmadığı ülkeye erişimdir (2011:128); burada mitlerde konu edinilen
Büyük Yolculuk’a benzer bir inançtan bahsedilebilir. Sözlü edebiyata verilen
önem, mitoloji ve dinsel şarkıların toplumun kültürünü besleyişi de bu düşünceyi
doğrular niteliktedir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">İlkel
toplumlarda kültür, dil, sanat ve din birbiriyle sürekli etkileşim halindedir. ‘Son
insanlar’ Mbyalar’da, gündelik hayatta kullanılan kelimelerde kültür-doğa-dil
arasındaki bağın gücü de görülmektedir. Mbyalar, ok için ‘yay çiçeği’, pipo
için ‘sisin iskeleti’ tabirlerini kullanmaktadırlar.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">IX- ‘Çok’ Olmayan ‘Bir’<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Dünyanın
kusurlu olduğu bilinen gerçektir, yerliler bu kusurluluğun kaynağını var
olanların birliği olarak görürler. Bir, kusurlu olandır, kötülüktür; bozulan
şeyleri ve sonluluğu ifade etmektedir. Bu yüzden bir olmayan ‘çokluk’
arayışından bahsedilmektedir (Clastres 2011:139). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">X- İlkel Toplumlarda
İşkence<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kitapta
Clastres, yazı ile yasanın bağlantısı üzerinde durur, yazının varlığının yasa
koyma gücü anlamı taşıdığını söyler (2011:143). Ortaya attığı düşüncesi
desteklemesi açısından edebiyattaki kimi örneklerden yararlanır; bunlardan
başlıcası Kafka’nın <i>Ceza Sömürgesi</i>
isimli hikayesidir. <i>Ceza Sömürgesi</i>’nde
suçlunun bedeni yasanın yazıldığı yüzey olarak kurgulanmıştır. Clastres bu
örnekten sonra, 1960-70’lerde Sovyet toplama kamplarında, gerçeğin kurguyu
aştığına dikkat çeker; kamplarda yazı-yasa ve beden arasında doğrudan ilişki
kurulur, suçlu söylenenleri kendi vücuduna yazmaktadır (2011:144). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">İlkel
toplumlardaki törenler, toplumun üyesi olmanın göstergesi olan kabul ayinleri
de bedenin toplum tarafından ele geçirilmesinin bir ifadesidir aslında.
Geleneksel olarak bireye işkence edilir, beden üzerinde bir iz bırakılır;
böylece hem kişinin dayanıklılığı ölçülmekte hem de o topluma olan aidiyeti
kanıtlanmaktadır (2011:148). Vücuda kalıcı bir iz bırakmak, bedenin hafızasına,
bedenin sahibi olan bireyin de bir sahibi olarak toplumun varlığını
hatırlatmaktadır, ‘sen bizdensin’ mesajını kabile bireye işkenceyle verir.
İlkel toplum üyesini işaretleyen toplumdur.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Clastres’a
göre, ilkel yasa eşitsizlik yaratan devletin yasasına karşı çıkmak için
konmaktadır. İktidar sahibi olmayı da devlete/iktidara boyun eğmeyi de reddeden
bu anlayışta, toplumdan ayrı var olamayacak, ayrı bir kurumu yaratmayacak olan
yasanın yazılabileceği tek yüzey vardır: İnsanın bedeni. Ancak bu şekilde,
toplumun kendisi iktidarla eşdeğer olur; her yerde olan iktidar aslında ‘hiçbir
yerde’dir. Neticede devlete karşı olan toplum, korkunç bir zulüm pahasına, daha
korkunç olanın ‘başa’ geçmesini önlemiştir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">XI- Devlete Karşı Toplum<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Bu
bölüm, ilk bölümde ele alınan konuları daha detaylı olarak işler ve bir sonuca
varmaya çalışır. Yazısız, tarihsiz ve devletsiz olduğunu belirttiğimiz arkaik
toplumlarda eksik olan bir başka şey, ekonomileri geçim aşamasında kaldığı
için, üretim fazlasının sürüldüğü pazar ekonomisine sahip olmayışlarıdır.
Arkaik toplum, sürekli kendisinde eksik olana göre tanımlanır. Burada yine
Clastres’ın etnomerkezci, ilerlemeci yaklaşıma eleştirisi görülmektedir. Pazar
ekonomisi, yazı, devlet, tarih olağandır; uygarlaşmamış toplum ilkel toplumdur
ve pazara, yazıya, devlete sahip değillerdir. Yaşamaları, geçinmeleri için
kendilerine yeten en az miktarı üreten bu toplumların günü gününe yaşama
anlayışlarının da kaynağında teknolojik yetersizliğin bulunduğu iddia
edilmektedir. Buradaki bakış açısı da bir ‘eksiklik’ tarifi üzerinden
geliştirilmiştir. Clastres buna karşı çıkar. Tekniği ‘ihtiyaca uygunluk’ olarak
tanımlar ve ilkel toplumların teknik açıdan geri kalmış, eksik veya kusurlu bir
pozisyonda yer almadıklarının altını çizer (2011:152-153).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Clastres’a
göre, her toplum ihtiyacı için gerekli olan egemenliği sağlar. Teknik düzeyde
ileri gitmişlik/geri kalmışlık, teknolojik hiyerarşi benzeri durumlar söz
konusu değildir; aslolan toplumun içinde yer aldığı koşullara uygunluğudur.
Günlük yaşamda kendilerine gerekecek aletleri yapmak konusunda ustalık
edinmeleri, onların teknolojik açıdan yeterli oldukları anlamına gelir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Bu
bağlamda yazar bir başka karşıtlığa dikkat çeker. Halk dilinde insanlar “köle
gibi çalışmak” tabirini kullanırlarken, Güney Amerikalılar “yerli gibi miskin” deyimini
kullanmaktadırlar (2011:154). Batı uygarlığındaki iki temel kaide, ilkel
toplumlarda tersyüz edilmiş haldedir. Birincisi, toplumun devletin koruyuculuğu
altında var olması zorunluluğu; ikincisi ise çalışmanın zorunluluğudur. Geçim
ekonomisindeki toplumlar, üretim etkinliğine son derece sınırlı bir zaman
ayırarak yaşarlar. Erkekler toprağı tarıma uygun hale getirir, taş, balta ve
ateşin kullanımıyla tarım yapılabilir alanlar yaratırlar. Kadınlar ise ekim,
çapa, hasat görevlerinden sorumludur. Erkekler 4 yıl boyunca ortalama 2 ay
çalışırlar, kalan zamanlarındaki avcılık, balıkçılık benzeri üretim etkinliğine
dahil edilebilecek faaliyetleri zorunluluk nedeniyle değil, keyfidir. Uygar
toplumdaki mesai saatlerine benzemeyecek biçimde, ilkel toplumlarda günde en
fazla 3 saat kadar bir süre çalışılmaktadır. Bunun esas sebebi, artı-ürün
üretme zorunluluklarının olmayışıdır. Sadece ihtiyaçları olanı elde eder,
ihtiyaç fazlasını ise kendi aralarında paylaşırlar. Potlaç denilen gelenekleri
ilkel toplumların mübadele biçimine bir örnek oluşturmaktadır. Belli dönemlerde
herkes ihtiyacı fazlası yiyeceği, içeceği, giyeceği bırakır, başka aile veya
kabilelerin sahiplenmesine olanak tanır.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Lizot,
ilkel toplumların çalışmayı reddettiklerini söyler, Clastres ise yerlilerin
beyazların uygarlığına karşı tutumunu şu cümleyle açıklar: “Yerliler beyazların
madeni baltalarının taştan üstünlüğünü görünce, aynı sürede daha fazla üretmek
değil, aynı ürünü kısa sürede üretmek istediler” (2011:157). İlkel toplumlar
için üretim, yaşamsal ihtiyacın karşılanmasından fazlası değildir. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Siyasal
ilişki olan iktidarın, ekonomik ilişki olan sömürüye zemin hazırladığı görüşünü
taşıyan Clastres, Vahşiler ile İnka İmparatorluğu arasında bir karşılaştırmaya
gider: Vahşilerdeki (yukarıda bahsettiğimiz potlaç geleneğine benzer) mübadele
olgusunun yerini, İnka yerlilerinde borçlanma almıştır, İnka yerlisi efendisi
için üretmektedir (2011:158). Köle-efendi, yöneten-yönetilen ilişkisinin olduğu
yerde, üretim biçimi de buna bağlı değişiklik göstermek durumundadır. İktidar
emek üzerinde tahakküm kurduğunda devlet doğar, toplumsal sınıflar ve
tabakalaşma kök salar. Ekonomiyi reddeden toplumlar, “kuralsız ve kralsızdır”
(2011:160).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Ne
zaman ki devletli-devletsiz ayrımından bahsedilir, vahşiler ile uygarlar,
gelişmişler ile ilkeller gibi ikilikler söz konusu olmaya başlar; o zaman
‘Zaman’ kavramının kendisi ortadan kalkar, tarihten bahsetmeye başlarız.
Görüldüğü gibi Clastres, marksist anlayışın altyapı-üstyapı kavramlarının
tersine, siyasal yapının maddi temeli belirleyici haline yakın bir görüşe
sahiptir. Başka bir deyişle, Clastres’ın bakış açısına göre, altyapı siyaset,
üstyapı ise ekonomidir. İlkel toplumlarda hiyerarşi, iktidar ilişkisi yoktur.
Zengin-yoksul, sömüren-sömürülen ayrımları da bütünüyle iktidar ilişkisine
dayanmaktadır. Devlet, egemen sınıfın çıkarlarını koruyan yapıdır ve sınıf
kavramını doğuran da bizatihi devletin kendisidir (2011:162-163). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">İlkel
toplumdaki şeflerin otoritesi olmadığı için, devlet liderlerinin şefin
evrimleşmesiyle türediği düşüncesini de reddeder Clastres. Şefler
anlaşmazlıkları çözer ve teknik becerileri sayesinde toplumda saygınlık
kazanırlar. Toplumdaki bireyler üzerinde ikna kabiliyeti olmayan şef, itibarını
kaybedecek ve şeflik vazifesi sona erecektir. Teknik beceri bununla sınırlı
değildir; şefin hitabet, avcılık ve savaşçılık konularında da yetenekli olması
beklenir. Öte yandan; ilkel toplumlar istisnalar dışında savaşçı değillerdir,
savaşı zorunlu hallerde yapar –savunma amaçlı- ancak sürdürülmesini istemezler.
“Ölüm savaşçının yazgısıdır”, savaşa devam etmek isteyen şef, yalnız bırakılır
(2011:168).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Toplumun
mutlak gücünü koruması ve kendisinin üstünde bir iktidarın varlığına olanak
tanımaması için, öncelikle nüfusun sınırlı kalması şarttır. Kabilelerin parçalı
yapısı, toplumsal-siyasal bütünlükleri –kötülükle eşdeğer görülen Bir’i-
engellemiştir ve böylece devletsiz toplumlar, aynı zamanda devlete ‘karşı’
toplumlar halinde varlıklarını sürdürebilmişlerdir (2011:170). Batı metafiziği
temsilcisi Herakleitos’e göre, Bir iyilikle eşdeğerken, Guarani yerlisi için
kötülüktür; çünkü yerliler Birliği devlet ile özdeş görürler (2011:173).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Tropikal
Ormanın en kalabalık nüfusu olan Tupi Guaranilerde, nüfusun artışıyla beraber şeflerde
gözlemlenen iktidar isteği artışı, nüfus ile siyaset arasındaki bağlantının
anlaşılırlığı açısından yerinde bir örnektir. Birliği, devleti bertaraf etmek
isteyen nüfuslar, kalabalıktan kaçınarak toplumlarını sınırlandırmaya gayret
gösterir. Tarihli halkların tarihi, sınıf mücadeleleri tarihi olduğu gibi;
tarihsiz halkların tarihi de devlete karşı mücadelenin tarihidir (2011:175).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 13.0pt;">Kaynakça</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Clastres,
P. (2011). <i>Devlete Karşı Toplum</i>. (M. Sert
ve N. Demirtaş, Çev.). (3.bs). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.</span></div>
<!--EndFragment--><br />
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-22929447492141076412015-02-03T13:21:00.003-08:002015-02-03T13:22:21.719-08:00Deliliğin Pençesinden Hayata <!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 1; tab-stops: 165.6pt; text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 1; tab-stops: 165.6pt; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivFQoM-pSIoafrhDnpy_gquNryB1y0SG6ckwfDB1STc-Gh7KZTlshK-OH7S50r-0cf6d92Sas65V4-ykpigo5D8VMowIdIUFS1iDG5EqcSrmeKEmEY24fhpsrI14p1Iq9I1i1jBCoAxIil/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivFQoM-pSIoafrhDnpy_gquNryB1y0SG6ckwfDB1STc-Gh7KZTlshK-OH7S50r-0cf6d92Sas65V4-ykpigo5D8VMowIdIUFS1iDG5EqcSrmeKEmEY24fhpsrI14p1Iq9I1i1jBCoAxIil/s1600/images.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Times New Roman';">Susannah Cahalan’ın </span><i style="font-family: 'Times New Roman';">New York Times Bestseller</i><span style="font-family: 'Times New Roman';"> kitapları
arasında yerini almış romanı “Beynimdeki Yangın”ın konusunun oldukça dikkat
çekici olduğu herhalde tartışılmaz. </span><i style="font-family: 'Times New Roman';">New
York Post</i><span style="font-family: 'Times New Roman';"> gazetecisi 24 yaşındaki genç ve güzel bir kadının deliliğin
sınırında gezindiği sürecin öyküsünü anlatan kitap, söz konusu kadın
Susannah’nın dilinden yazılmış. Hayatını yazarak kazanan bir gazeteci
olmasından mütevellit, gerçek belgeleri derleyip toparlayarak elde ettiği
verileri, hayatının kayıp zamanını kurgusal bir anlatı şeklinde, gayet
sürükleyici bir dille de anlatmayı başarmış.</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">‘Çok satar’lar, hafif, uçucu, sadece
zaman geçirmek için okunup kısa sürede unutuluveren kitaplar olduklarına dair
bir önyargı yaşatırlar insana. “Beynimdeki Yangın”ın bu açıdan farkı var: Hakikaten
unutulması güç bir hayat hikayesini anlatıyor olmasının yanı sıra, bir hayata geri
dönüş hikayesini ve aynı zamanda her an herkesin başına gelme ihtimali olan
ürkütücü deneyimi anlatıyor. Bu tarif, insana kanser hastalığı yenme
süreçlerini de çağrıştırabilir elbette. Buradaki ayırt edici taraf ise,
Susannah’nın yendiği rahatsızlığın ‘NMDA reseptör otoimmün ansefalit’ adında
‘zihinsel/nörolojik’ bir rahatsızlık olması ve belki daha önemlisi, fazla
bilinmemesi gereği, tanının çok zor konmuş olması. Zira kitap, ‘tanı konmamış
hastalara’ ithaf edilmiş.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Times New Roman';">Kurgu, Susannah’nın evinin içinde
gezinen hayali tahtakurularıyla başlıyor, tahtakurularının hayali olduğu
konusundaki yargı ise hastalığının tanısının konulduğu sürecin anlatıldığı
bölümde ortaya konuluyor. Manhattan’da bir stüdyo dairede tek başına yaşayan,
orta-üst sınıfa mensup bir Amerikalı’nın olağan gündelik hayatının hikayesi,
başlangıçta bu şekilde tariflenen herhangi birisinin yaşaması muhtemel
psikolojik (Giselle’in tarifiyle ‘şımarıkça’) sorunlarla değişmeye başlıyor.
Fakat kısa sürede psikologlardan psikiyatristlere ‘terfi etmiş’ kadının,
kendine koyduğu bipolar bozukluk teşhisi, paranoyaya, oradan farklı sendromlara
dönüşürken; aslında olan bitenin basit psikolojik travmalar, stres kaynaklı,
artık hepimizin alışık olduğu geçici bunalımlar değil; kalıcı olabileceği gibi
ölümcül hale de gelebilen ciddi bir rahatsızlık olduğunu, Susannah ile birlikte
bizler de öğreniyoruz…</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Psikoloji/psikiyatri/nöroloji
alanlarına ilgi duyan okurların, kurgu içerisinde bahsi geçen ‘capgras
sendromu’, ‘dissosiyatif kimlik bozukluğu’ gibi kimi hastalıklar/durumlar
hakkındaki özetleyici bilgiler tarafından da tatmin edileceklerini söylemek
mümkün. Öte taraftan zihinlerimiz üzerine fikir yürütmek konusunda ortak
paydamız olduğu gerçeği gözardı edilmemeli kanaatindeyim: Kuşkusuz, hepimiz hafızamızın
yeterliliği/yetersizliği üzerine düşünüyor, hatıralarımızın bir kısmını zamanla
parlatıp güzelleştirirken, bir kısmını beynimizin çöplüğünde yok etmeye
uğraşıyor, rüyalarla gerçekler arasındaki sınırlara, paralelliğe dair düşünce
üretiyoruzdur. Ve hatta günün birinde hafızamızı kaybetme ihtimalimiz,
alzheimer’a yakalanma olasılığına karşı yapılabilecekler de gündelik
sohbetlerimizi oluşturur haldeler son zamanlarda. Bu ilgi yoğunluğunun sebebi,
sanıyorum ki, bahsi geçen alanlardaki araştırmaların yaygınlaşması sonucu
bilinirliğin artışı. Psikoloji konusundaki hakimiyetimizin kaynağının gündelik
hayatlarımızdaki stres oluşu ve dahi insanların yüzde-bilmem-kaçının
anti-depresan bağımlısı olması ve/veya terapiye en azından bir seans gitmişliği
ise; yine konunun güncel olması açısından belirleyici. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Kitaba geri dönecek olursak,
başlangıçta ifade ettiğimiz gibi, Susannah’nın meselesi hakikaten psikolojinin
sınırlarının çok ötesinde, beyninin sağ yarımküresinin bir anlamda
iltihaplanması ve işlevini kaybetmesi söz konusu – kaldı ki; ilk bölümlerde
kendisi ‘basit’ teşhislerle evine yollanıyor, işin ciddiyeti kadının geçirdiği
şiddetli nöbetler neticesinde anlaşılıyor.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Genç, güzel, başarılı bir kadının
tabir-i caizse aklını kaçırıp krizlere girmesi, soluğu akıl hastanelerinde
alması, hayatını okur-yazarlığıyla sürdürürken, kitap okuyamaz, son derece
konuşkan ve neşeliyken, gülemez ve iki heceyi bir araya getirmekte zorlanır
hale gelmesi, ailesinin ve sevdiklerinin gözünde yok olup gitmesi, etrafındaki
insanlar tarafından acıma hissiyle bakılır olması, hakikaten acı ve zor bir
süreç olmalı. Bu sürecin anlatısı boyunca, Susannah’nın yakın çevresindeki
insanların değişimleri, erkek arkadaşının tavrı, ayrılmış ve başka evlilikleri
sürdüren anne ve babasıyla kurduğu ilişkilerdeki farklılaşma gibi durumlar iyi
bir romancılığın ürünü olduklarından mı, yoksa gerçekten yaşandıkları için mi
böylesi iyi yazılmışlar ve rahatlıkla okutuyorlar kendilerini; bilinmez. Ancak
bir yaşamın kayıp kısmının bu şekilde geri kazanılması, Susannah’nın geçmişinde
(yazardan ön adıyla bahsediyor olmak, çünkü kendisinin kendi romanının
karakteri olması da ayrı bir yazının konusu) kalan bu büyük ve benzeri pek
görülmeyen deneyimin, başka insanların yaşamlarına katması muhtemel değer ve
dahi verdiği ilham son derece dikkat çekici. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Herhangi bir rahatsızlığa tanı
koyulamaması, insanı en kötü ihtimallere dahi razı ediyordur herhalde. ‘En kötü
karar kararsızlıktan iyidir’ cümlesinin haklılığı misali, en kötü hastalık da
tanısı konulamayan ve bu nedenle tedavisi imkansız hastalığa kıyasla daha
tercih edilir olmalı. Öyle ki; 2007 itibariyle NMDA otoimmünin teşhis
edilebildiği bilinmekte ve 2009 senesi içerisinde hastalanan Susannah teşhisi
konulan 217. hasta. Tanı konulamama hali kendisini o kadar yıpratmış ve pek
tabii korkutmuş olmalı ki; “…kim bilir kaç kişi tedavi görmeden, bir akıl
hastalığı teşhisi konarak yahut bir bakım evinde ya da psikiyatr koğuşunda
yaşamaya mahkum ediliyordu?” diyerek kendisinin ne kadar şanslı olduğunu
vurguluyor. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 0cm; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman";">Deliliğin sınırlarında gezinen,
beyninin içi yanan bir kimsenin, yakın zamanlarda yaşadığı bu sıradışı
deneyimin sürükleyici hikayesi; zihnimizin kontrolü üzerine, yaşadığımız
zamanın değeri üzerine düşünmek için de bir fırsat niteliği taşımakta. Limbik
sistem, amigdala, hipokampus benzeri beynimizde yer alıp duygularımıza,
hafızamıza yön veren kısımlara yönelik bilgiler de, anlaşılır şekilde ve yer
yer çizimlerle desteklenerek verilmiş; ilgililere ayrıca duyurulur…<o:p></o:p></span></div>
</div>
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-10735525180559948292014-12-30T07:22:00.000-08:002014-12-30T07:22:48.871-08:00Kurosawa'nın “Kurbağa Yağı Satıcısı” isimli 'otobiyografi gibi' anlatısı üzerine<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>JA</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="276">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]-->
<!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
<!--StartFragment-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDp3-996f6LaeIN3pgwjPHJ06ph2kFsrQqlxYU-soi9UO41SDhyHojdfIgiX3rwSrZJ8454l-1HEZUI_0i3oOejrN_XGlnVK9rHzy4mWfYjWArpo8aQiBrgCjD6_SAN9OnkwJPNQ2oLjch/s1600/kuro_afa.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDp3-996f6LaeIN3pgwjPHJ06ph2kFsrQqlxYU-soi9UO41SDhyHojdfIgiX3rwSrZJ8454l-1HEZUI_0i3oOejrN_XGlnVK9rHzy4mWfYjWArpo8aQiBrgCjD6_SAN9OnkwJPNQ2oLjch/s1600/kuro_afa.jpeg" height="320" width="217" /></a></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 1; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: 'Helvetica Neue'; font-size: 11pt;">Afa Yayınları’nın 1994
baskısı “Kurbağa Yağı Satıcısı” uzun zamandır elimde. Akira Kurosawa’yı ben de
çoğu insan gibi Yedi Samuray’dan tanıyorum ama sonrasında merak edip başka
filmlerini de izlemiş, sevdiğim yönetmenler arasına kendimce eklemiştim. Bu
kitabı da Kurosawa’nın adını görür görmez sahaftan, fuardan bir yerden aldım
sanıyorum, üzerinden zaman geçmiş tam olarak hatırlayamıyorum. O sırada emin
olduğum tek şey var: Bir kurmaca eser bu, Kurosawa’nın yazılı metni senaryodur diye
tahmin ediyorum; bir senaryo okuyacağımı zannederek, yakın zamanda kitaba
başlıyorum.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> Yanılmışım; meğer bir otobiyografiymiş. Bir kimsenin
kendi hayatını anlatması fikrinin tuhaflığı üzerine dahi yazmış Kurosawa
girişte; bütün anlatının içtenliği bir yana, düşündüklerimi düşünmüşlüğünden
etkilenerek başlıyorum kitaba. Aslında kitabın başlığının konma sebebini,
biyografi yazma nedeninin daha öncesinde –önsözün hemen ilk iki paragrafında-
anlattığı için, Kurbağa yağı kısmının ilginçliğinin daha dikkat çekici olduğunu
hatırlıyorum. Bunu hafızamda kaldığı şekliyle değil, Kurosawa’nın ifadesiyle
aktarmayı tercih ederim:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> <i>“Savaş öncesinde
gezgin satıcılar, ülkenin dört bir yanında dolaşıp bir şeyler satmaya
çalışırlarken, özellikle yanık ve kesikleri iyileştirdiği sanılan iksiri elde
etmek için geleneksel bir yöntem kullanırlardı. Dört tane ön, altı tane de arka
ayağı olan bir kurbağa, dört tarafı ayna ile kaplı bir kutuya konurdu. Değişik
açılardan görüntüsünü izleyen kurbağa hayretler içinde kalarak yağlı bir sıvı
salgılardı. Bu sıvı toplanır, 3721 gün bir söğüt dalı ile karıştırılarak yavaş
yavaş kaynatılırdı. Sonuç bu harika iksirdi.<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> “Kendimle
ilgili bir şeyler yazmak düşüncesi aynalı kutudaki kurbağayı anımsattı bana.
Görüntüme uzun yıllar boyu değişik açılardan bakıp beğendiklerimi ve
beğenmediklerini ayırmalıydım. On ayaklı bir kurbağa olmayabilirim ancak,
aynada gördüklerim sanırım kurbağa gibi yağlı bir sıvıya benzer bir şeyler
salgılatacak bana.” <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhzCqNIDIPM8qQaNiSzL9AnamNIGTzrReJ0iNSoae1oiJQkPTvEYY695czDM25EMmXNdgku3SMLqOhI3IqgMu6FO5-1wGjPGRQCy_eX040PYiEmRb20A0rPonWt55R5s1pCCZeLCWU7nD1v/s1600/kuro_agora.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhzCqNIDIPM8qQaNiSzL9AnamNIGTzrReJ0iNSoae1oiJQkPTvEYY695czDM25EMmXNdgku3SMLqOhI3IqgMu6FO5-1wGjPGRQCy_eX040PYiEmRb20A0rPonWt55R5s1pCCZeLCWU7nD1v/s1600/kuro_agora.jpg" height="320" width="221" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;">Bir otobiyografinin
önsözünde daha çarpıcı bir örnek verilip, kurbağa ile kurulan şaşırtıcı
benzerlikten yola çıkarak, insanın hayatını anlatmasının kendi yansımalarına
bakıp onları süzgeçten geçirerek sunması anlamına gelişi ancak bu kadar anlamlı
biçimde ifade edilirdi sanıyorum. Hakikaten Kurosawa, dediğini yapıyor ve hayatıyla
ilgili beğendikleri kadar beğenmediklerini, karakterinin yaratıcı ve yapıcı
yönü kadar, zaaflarını ve zayıflıklarını da aktarıyor. Hatta beklenmedik bir
şekilde, çocuk Kurosawa’nın ne kadar saf, mahsun, belki bazı yanlarıyla ‘ezik’
olduğunu görüyoruz, çocukluğu, ailesiyle ilişkileri, kalabalık kardeşlerin her
birinin hayatının nereye nasıl evrildiğini, babasının, ağabeyinin karakteri
üzerindeki etkisini ve ilerleyen süreçte hayatında nasıl kilit roller
oynayabildiklerini görmek, süreci izlemek hakikaten muazzam bir tad bırakıyor
okurda.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> Okuduğum kaç biyografi/otobiyografi vardır bilemiyorum
ama sayıları çok değil, beğendiklerimin sayısı ise olasılıkla daha az.
(İletişim’den çıkan biyografi dizisini son derece başarılı bulduğumu ekleyeyim
yeri gelmişken. Özellikle Boris Vian’ın farklı yönlerinin işlendiği, müzisyen,
yazar, sinemacı kimliklerinin ayrı ayrı aktarıldığı biyografi örneği pek
keyifliydi.) Ama bir otobiyografi var ki, beni derinden etkilemiş,
Kurosawa’nınkinden bahsederken hayatları/üslupları/anlatıları son derece
ilgisiz olsa da sinema yapmaları ortaklığına sahip Luis Bunuel’i anmamak olmaz.
“Son Nefesim” ismindeki eser, herhalde uzun başka bir yazının konusu olmalı.
Paris’in 1920’lerdeki entelektüel ortamına, sürrealizme, dönemde yaşayan Andre
Breton başta önde gelen sanatçı isimlere bakmak, onlarla aynı masada
otururcasına dönemi ve ortamı deneyimlemek adına başka türlü bir eserdir Son
Nefesim. Herhalde yaşam öykülerinin ortak olumlu yanları, sadece şahsın
hayatının değil, dönemin, sürecin, üretilen eserlerin arkaplanındaki hikayelerin
de anlatılıyor olması. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> Kurosawa’nın filmciliğinin öyküsü de Kurbağa Yağı
Satıcısı’nda böyle işlenmekte. Kitabın yarısı boyunca anlatılan çocukluk,
gençlik anlatısının sonrasında ressam Kurosawa’yı, farklı ortamlara girip
çıktığı dönemi ve nihayetinde –ilginçtir ama tesadüfler eseri- yardımcı
yönetmen olarak başladığı sinema hayatının neye evrildiğini, film sektörünün
içinden bir göz olarak detaylarıyla ortaya koyuyor. Kendi filmlerinin üretim
süreçlerine gelmeden evvel asistanlığını yaptığı ve hocası olarak gördüğü
Kaciro Yamomoto’ya (Yama-san) saygısını dile getirip, üzerindeki emeğine
hakkını vermeye çalışıyor. Herhalde özyaşam öyküleri biraz da, hayattaki
başarılarda emeği geçenlere saygı duruşu niteliği taşıyor. En azından
Kurosawa’nın ağabeyinden, ilkokuldaki öğretmenine çeşitli kişileri tekrar
tekrar anması ve onlarla ilgili özel anekdotlara yer verişi bunun ispatı gibi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> Çocukluğunda dalga geçilen, ‘sulugöz’ lakabı takılan o
ezik çocuktan, herkesin saygı duyduğu yönetmenliğe, yazarlığa, senaristliğe
giden yolda; uykusuz geçen günler, geceler, alkolle kurulan dostluk, kazanılan
paraların barlarda harcanmasının öyküsü, Japonya, Kanto depremi, Japonların
halet-i ruhiyeleri, farklı kültürler ve coğrafyaların hayatları nasıl
etkilediği, filmlere uygulanan sansür, anlatılan hikayelerdeki temalardan benim
gözüme çarpan/aklımda kalanlar. Kurosawa’nın “otobiyografi gibi bir şey” olarak
gördüğü eserin sonunda, iyi senaryo yazmanın yöntemine dair kısa öneriler de
var ve pek faideli gözükmekteler. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11.0pt;"> Güncel baskısı, sinema dizisini hayli ‘sağlam’ bulduğum
Agora Yayınları tarafından yapılmış olan kitabı sinemayla ucundan da olsa
ilgilenen, öyle ya da böyle yaratarak/üreterek yaşamaya çalışan herkese gönül
rahatlığıyla önerebilirim. <o:p></o:p></span></div>
<!--EndFragment-->Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-4856475131364073282014-11-30T06:46:00.000-08:002014-11-30T06:51:36.027-08:00Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Özgürlükçü Pedagojinin İmkanları<style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Arial;
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073711037 9 0 511 0;}
@font-face
{font-family:"MS 明朝";
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-format:other;
mso-font-pitch:fixed;
mso-font-signature:1 134676480 16 0 131072 0;}
@font-face
{font-family:"MS 明朝";
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-format:other;
mso-font-pitch:fixed;
mso-font-signature:1 134676480 16 0 131072 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1073743103 0 0 415 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
@page WordSection1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.WordSection1
{page:WordSection1;}
</style>
-->
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEim4gN4yNc2tBh8QNFVlmRR3W8P4r53VKl43x3fRNTe7D4uE6f85lnujDtpaoPayZFi043Cqqmaf0IiC6Zzt6f3a207mzZSDioAfbYywGxx-AlejbjX_zXGeAN2kHzjT8_TH2dIGl7Zrqm4/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEim4gN4yNc2tBh8QNFVlmRR3W8P4r53VKl43x3fRNTe7D4uE6f85lnujDtpaoPayZFi043Cqqmaf0IiC6Zzt6f3a207mzZSDioAfbYywGxx-AlejbjX_zXGeAN2kHzjT8_TH2dIGl7Zrqm4/s1600/images.jpg" /></a></div>
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">Türkiye’de okur-yazarlığın düşük
olduğu gerçeği her daim enine boyuna tartışılagelen bir konu olduğu gibi;
eğitim sisteminin saymakla bitmeyecek eksik ve yanlışları, sınav sisteminin
istikrarsızlığı ve hatta handiyse bütün çocukların üzerinde yarattığı ruhsal
tahribat, yine üzerine çokça konuşulup, yazılabilecek, eleştiriler
getirilebilecek, en önemlisi de bunlara bağlı olarak yeni öneriler ve
ihtimallerin de konuşulmasının elzem olduğu konuların/alanların başlıcası.
Okur-yazarlık durumu ile mevcut eğitim sistemini ortak bir başlık altında ele
almak da elbette kısa bir yazının konusu olamayacak kadar kapsamlı ve derin
tartışma gündemi yaratacak yoğunluğa sahip. Dolayısıyla bu yazıda, hem hali
hazırda eğitim hayatına devam eden bir genç, hem de ucundan kıyısından
edebiyata ve dahi çocuk edebiyatına bulaşmış bir insan olarak, şahsi
gözlemlerimi ve naçizane düşüncelerimi paylaşmaya çalışacağım.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">Öncelikle ‘okur-yazarlık’ tanımından
anladığımız şeyin sadece bir dildeki yazılı metnin içeriğinin okunup
algılanması, kavranması ile sınırlı kalışının temel bir problem olduğunun
altının çizilmesi gerektiği kanaatindeyim. Ayrıntı Yayınları’ndan yayınlanmış Türkçe
çevirisinin de piyasada erişilebilir olduğu ‘Ezilenlerin Pedagojisi’ isimli
çalışmasıyla tanınan Paulo Freire’nin praksis temelli eğitim anlayışı, eğitimin
‘eleştirel okur-yazarlık’ ile bir tutulması gereğini vurgulamakta. Eleştirel
okur-yazarlık, isminden anlaşıldığı üzere okunan metnin analitik
değerlendirilmesi, okurun (eğitilen kişinin- olasılıkla çocuğun) edilgen
konumundan çıkıp etken hale gelmesini sağlayan bir durum olmakla birlikte,
aslında okur-yazarlık tabirinden anlaşılması gereken şeyin de bu olması
gerektiği herhalde okur-yazar olma çabası güden insanların katılacakları bir
görüş olacaktır. Yani Freire’ın öngördüğü eğitim anlayışının karşılığı olan
eleştirel-okur-yazarlığın önündeki sıfata ihtiyaç duyulmadığı takdirde, hakiki
manada okur-yazarların yetiştiği bir toplumda düşünce ve eylem birlikteliğinden
ve dahi özgürleşen insanların varlığından bahsetmek mümkün hale gelecektir. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">Böyle ütopik addedilebilecek bir
giriş yaptıktan sonra, yaşadığımız gerçekliğe dönecek olursak, ‘okur-yazarlık’
tabirinin mevcut anlamı içerisinde okunan metinler düşünüldüğünde, ilk etapta
akla gelenin edebi metinler olmadığı da ayrıca bir başlık olarak
değerlendirilmeyi hak ediyor. Zira her ne kadar çok-satar romanların varlığından,
memleketin dört bir yanındaki devasa alanlarda yapılan kitap fuarlarında günlerce
süren imza etkinliklerinde gerçekleştirilen okur-yazar buluşmaları
vaziyetlerinden haberdar olsak da; kurgu eserlerden ziyade insanların teorik
metinler okudukları ve bu metinlerin de ağırlıklı olarak mesleki eğitim amaçlı okunduğu
bir gerçek. Türkiye genelinde dini kitapların haricinde, en çok okunan
kitaplar, üniversite dönemi boyunca, gençlerin meslekleri gereği okudukları
kitaplar. (Türlü sınava hazırlık amaçlı satın alınan ders kitaplarını, test ve
çıkmış soruların bulunduğu envai çeşit kitabı ise bütünüyle bu
sınıflandırmaların dışarıda tutuyorum; aksi takdirde sahaf ve kitapçıların
yerini alan bu ders ve test kitapçılarından -ve hatta özellikle artık sadece
isminin kaldığı Beyazıt ‘Sahaflar Çarşısı’ndan- da bahsetmek gerekecek.) Dini
kitaplar ve ders kitaplarını bir kenara bırakacak olursak, özellikle son
yıllarda çeşidi artan, yayıncıların ilgisinin de arttığı ve artık çoğu
yayınevinin yönelmek zorunda hissettiği alan olarak çocuk edebiyatının
varlığından bahsetmek mümkün. Çocuk kitaplarının satışının, özellikle kurgu
kitaplar özelinde düşünülecek olursa, büyük bir yüzdeyi kapladığını söylemek de
yanlış olmayacaktır. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">‘Boş
zaman’larında kitap okuyan bir insan topluluğu, elbette edebiyat okurluğunu
vakit kaybı olarak değerlendirecek ve akıllı telefonlarında oyun oynamak veya
sosyal medya fenomenlerinin ‘aforizmalarını’ okumak varken, roman okumaya sıcak
bakmayacaktır. Ancak genel-geçer bir önyargıyla eleştirebildiğimiz bu söz
konusu yetişkin dahi, çocuğunun elinden roman düşürmüyor olması bilgisini
etrafındakilere gururla verecektir. Çünkü içeriğinin ne olduğu üzerine kafa
yorulmasa bile ‘eğitimin ve eğitimli olmanın’ önemi ne kadar biliniyorsa,
‘okumanın ve okur-yazarlığın’ da o kadar övgüye değer bir şey olduğu bilgisi
kesindir. Çocuk okusun da, ne okursa okusun. Hatta çocuğun okuduklarının
içeriğiyle ilgilenen ebeveynler de, çocuğun okuduğu kitabı kendilerince tasvip
etmiyor, okunmaya değer bulmuyor olsalar dahi (söz konusu kitaplar
gözlemlediğim kadarıyla korku, fantastik, macera türlerindeki tamamiyle ‘boş
zaman aktivitesi’ olarak görülen kitap türleri); sırf çocuk okuma alışkanlığını
kazansın diye, kitapların türü veya içeriğine karışmamaya çalışıyorlar.
Ebeveynlerinkine benzer bir tutum öğretmenlerde de göze çarpıyor, okunması
gereken ‘temel eserler’ başlığı altında çocukların ‘sıkıcı’ bulabilecekleri
klasik edebiyat metinleri yerine, ilgilerini çekecek türlerde ve konularda
kitaplar okumalarını sağlayacak esnekliği yaratan eğitimciler, ne mutlu ki,
varlar. Burada esas olarak altını çizmek istediğim iki şey söz konusu;
birincisi eğitim hayatı boyunca zaten ağırlıklı olarak edilgen olan ve
sınavlara bağımlı olarak yaşayan, sınavların ölçütünce kendi başarısını sınayan,
dolayısıyla büyük ihtimalle özgüveninde hasarlarla hayata başlayan çocukluk ve
ilk gençlik çağındaki insanlar için birincil öneme sahip olan şeyin etken olma
hali olduğunu düşünüyorum. Freirer etken çocuğun, nesne olma durumundan çıkıp
insanlaşabileceği, ancak eğitim sürecinin öznesi haline gelirse
özgürleşebileceğini söylüyor. Mevcut eğitim sistemimizin daha uzun yıllar
boyunca eleştirel düşünmeye önem veren, çocukları istekleri ve yetenekleri
doğrultusunda başarıya ve kendini keşfetmeye yönlendiren, ‘ideal’ bir eğitim
sistemine evrilmeyeceği aşikar. Tam da bu yüzden, çocukların kendi seçtikleri
kitapları okuması ve edebiyatın keyfine erken yaşta varırlarsa belki şimdiki
ebeveynlerinden farklı bir okuma geleneği yaratmalarının olası olduğu inancını
taşıyorum. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">İkinci
olarak değinmek istediğim nokta ise, ‘çocuk ve gençlik yazını’nın, genel olarak
yazından ayrı bir alan olarak değerlendirilmesi ile ilgili. Açıkçası kitapların
belirli yaş aralıkları gözetilerek üretilmesi, pedagogların ve eğitimcilerin
edebiyatla çocuk arasındaki ilişkiye müdahale etmesi, benim başlangıçta pek
kabullenemediğim ve gerekli olmadığını düşündüğüm bir durumdu. Tabii burada
şahsi deneyimlerin ve her çocuğun olgunlaşma sürecinin farklılığı, her bireyin
ilgi alanlarının biribirinden başkalığı gibi konuları düşünecek olursak bu ‘yaş
aralığı’ meselesinin esnek olması gerektiği zaten ortada. Öte taraftan, içerik
ve tür açısından yetişkin edebiyatından ayrı bir çocuk-gençlik edebiyatı alanının
var olmasının gereklilik değilse de, büyük ölçüde bir etki arz ettiğinin altını
çizmek gerekiyor. Çocukluk deyince nasıl ki ilk etapta özgürlük, sınırsız hayal
gücü, neşeyle ve oyunla dolu bir süreç canlanıyor kafamızda; çocuğun okuduğu
eserlerde de bu özgür, keyifli ve yaratıcı atmosferin varlığını koruması
özellikle gerekiyor. Çocukların okuyacakları eserleri seçmek konusunda özgür
bırakılması bir yana; bu eserlerin türlerinin hali hazırda onların istekleri
olmasa dahi, macera, fantastik-kurgu, bilimkurgu ve benzeri düş güçlerinin
sınırlarını genişletecek ve onların kendi gerçeklikleri içerisinde şahsi
varlıklarını oluşturmalarına olanak tanıyacak üslupta eserler olması da, bu
alanda faaliyet gösteren yazar ve yayıncıların olduğu kadar, eğitimcilerin ve
ebeveynlerin de gözardı etmemesi gereken bir durum olmakta. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">Eğitim
süreci boyunca eğiten-eğitilen ilişkisindeki hiyerarşiden kopamayan, kendisine
dikte edilen neyse onu öğrenmek durumunda olan, önem ve başarı tanımları
tamamen içerisinde bulunduğu sistemin öngördüğü haliyle kendisine verilen çocuk
ve gençlerin, hakiki okur-yazarlar haline gelebilmeleri için belki de yegane
çıkış yolları okudukları edebi eserler olabilir. Bu nedenle çocuk yaştaki
okurların karşılaştıkları eserler konusundaki hassasiyet onları ‘eğitmek’ değil
de, ‘özgürleştirmek’ konusuna yoğunlaşmalı; ve belki bu sayede çocuk olan
insan, bir birey olarak düşünme-eyleme birlikteliğini yazın alanından aldığı
kudret ve özgüvenle hayata geçirebilmeli. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Arial; font-size: 11.0pt;">Not: <i>Bu yazı 2014 Şubat ayında Mesele Dergisinin 86. sayısında yayımlanmıştır.</i> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 165.6pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-46180897772380698362014-11-30T06:30:00.001-08:002014-11-30T06:32:53.296-08:00''Filozof Çocuklar Kulübü'' serisi dördüncü kitabıyla tamamlandı!..<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Genç okurlara yönelik, felsefe içerikli roman serisi çalışmam ''Dünyayı Neden Değiştirmeliyiz?'' ile son buluyor. İlgilenen herkese keyifli okumalar dilerim :) </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img alt="" border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtFWZurTba6ikN-DjHTU5WU8CpzkWBeGczUf0vOp4cFxG9YS2Pvx60hyADk6JZPeViuHtK7Pp6V_aG6QfKPkgRBlHzax1XFq5UOC1Tefc8RlEcVntQaKbf4rtX9EXVRX3G9XKgN6SrcnTy/s1600/fc%CC%A7k.jpg" title="" /></div>
<br />
(Not: Kitap haberi, bundan sonra blogu aktif olarak kullanmam için
bahane olur umuyorum. Senelerdir dokunmamış, hiçbir şey eklememiş
olmamın telafisini, seneler içinde çeşitli mecralarda yayınlanan ufak tefek
yazılar ekleyerek sağlamaya çalışacağım.)Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7875689563409015349.post-55036892102440033742010-07-21T07:32:00.000-07:002010-07-21T07:32:41.575-07:00Hız, simülasyon, sanal-gerçeklik (yeni-gerçeklik) üzerine<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">HIZ</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Hız, fizikteki tanımıyla birim zamanda alınan yoldur. Yani birim zamanda mekanın değişimidir, hatta zaman içerisindeki değişim, farklılaşma için kullanacağımız kavram yine ‘hız’dır. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Burada kullandığımız ‘zaman’ tanımı da, Einstein sonrası fiziği ele alacak olursak, boyutsal bir zamandır. Nesnenin var olmasını mümkün kılmakta olan, ya da farklı zamanlarda nesneleri farklı biçimlerde var eden bir zaman kavramıdır bu. Kısacası değişimdir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Kaldı ki, standart bir zaman algısı içerisinde de, zamanın akıp gitmesinden, böylece hiçbir şeyin sabit kalmayışından da bahsedebiliriz. Hatta Herakleitos’un milattan önceki bir ‘zaman’da “Aynı suda iki defa yıkanılmaz, çünkü her şey akar, değişir,” önermesiyle bunu ifade etmesi de, zamanın her halükarda mekansal değişimlere atıfta bulunduğunun bir göstergesi sayılabilir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Fransız düşünür Jean Baudrillard, Amerika adlı kitabında hızı şu şekilde anlatır: </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">“Hız arı nesneler yaratır. Kendisi de bir arı nesnedir, çünkü yeri ve yerle ilgili başvuru noktalarını siler, zamanın akışına gidip onu yok eder. Kendi nedeninden daha çabuk gidip akışını keserek bu nedeni ortadan kaldırır. (…) </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">“Hız bir ilk alan yaratır ki bu alan ölüme neden olabilir ve tek kuralı ardında hiç iz bırakmamaktır. Araba sürmek nesnelerde, bunları boşaltarak bir tür görünmezlik, saydamlık yaratır.” </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Aynı bölümün devamında hız neticesinde şekillerin intiharından bahseden Baudrillard’ın tanımına şekillerin, biçimlerin, kavramların yok olması, akması, karışması da eklenebilir, eklemlenebilir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Geçtiğimiz sonbaharda yaşamını kaybeden müzisyen Orhan Atasoy’un ‘Motor Aşkı’ isimli şarkısının sözleri de hız denildiğinde akla ilk gelen hızı anlatmakla beraber, aslında hızın kavramları nasıl biribirine geçirdiğine ilişkin temaları da barındırır:</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">“Hız bu insanı uçurur, zamanı terse kaçırır. Dere tepe düz aşırır, yaşamla ölüm arasında.”</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Hızın insanı uçurması sanısı, arabanın hızı ifadesinin “jet gibi” söyleminde kendini bulması, hızlı olmanın zaman kazanmakla aynı manaya gelmesi, Concorde uçağının ortaya çıktığı zaman dünyayı değiştireceğine inanılmasını da açıklayabiliyor aslında. Concorde ilk süpersonik yolcu uçağıydı ve 50’lerin ortasında gelişip 60’lar sonunda gerçeklenen bu fikir büyük yankı uyandırmıştı. İlk defa ses hızını geçen savaş pilotu Charles Yeager bir uçak içindeydi. Şimdiyse Felix Baumgartne, Red Bull Stratos projesi kapsamında, ses hızını insan bedeniyle aşan ilk insan olmak için çalışmalar yapmakta. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">SÜREÇ</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Şunu söyleyebiliriz ki, geleneksel anlamda kabul ettiğimiz zamanı, ivmesi sürekli artıyor gibi algılarız. 20 yaşındaki bir insan için 20 yıl uzun bir zamanı ifade ediyorken, 60’ına gelmiş bir insan 20 yılı azımsayacaktır. Ancak bu onun zamanının hızlı geçtiği değil, hızlı geçmişliğinin sonucudur. İleriki bir yaşta insanın zamanı yavaşlayabilir veya insanın yoğunluğu ne kadar azsa, yaşamının ivmesi o kadar düşüyor olabilir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu noktada Einstein fiziğine dair yeni bir bahis açmak olası, zira Einstein görelilik kuramında, zamanın, mekan ve maddeyle birlikte var olduğunu söyleyerek uzay-zaman’dan bahsediyor. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Türkçe’de, ‘Mekan’ ve ‘ortam’ kelimeleri araf bir gerçeklik bölgesi için kullanılırken, İngilizce’deki ‘space’ bunun bir adım ötesi. ‘Boşluk’, ‘mesafe’ olabilen ‘space’, aynı zamanda, ‘mekan’ ve hatta ‘uzay’ anlamına geliyor. Aslında bu yüzden ‘space-time’ ifadesi daha anlamlı olabiliyor çevirisi olan ‘uzay-zaman’dan. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Space-time, mekanla zamanı birlikte var eden ve bunu maddeye ait bir nitelik olarak tanımlayan bir kavram. Dahası, varoluşçulardan Martin Heidegger, “Varlık ve Zaman” adlı yapıtında, zamanı ontolojik olarak ele alıp, zamanın nesnelerden ve dahi insandan bağımsız var olamayacağı teorisini ortaya atıyor, ki eş-zamanda yaşayan Einstein’ın da fizikte benzer konuyu benzer biçimde ele alışı, düşünce akışının bir akım olarak varlığını sürdürüyor olmasının da ispatı gibi.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Zamanın ve buna bağlı olarak insanların yaşam alışkanlıklarının değişimiyse 20.yy’ın her on yılında kendini çok güçlü hissettirirken, zamanın daha da hızlanmasıyla beraber, 21.yy’da belki de her yılda, her haftada, her saatte başkalaşıyor, gelişiyor hale gelecek. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Fakat 20.yy gerçekten, akımların sürecinin ne kadar azaldığının, değişimin çoklaştığının ve her türlü yaratımın yavaş yavaş birbirine geçtiğinin, karıştığının bir göstergesi. Duchamp’ın ‘ready-made’ tanımı, şimdinin enstalasyon anlayışı, her şeyin kolaj mantığı üzerine oturtulabiliyorluğu… Sanat üretiminin tüm başkalaşım evresi 20 yy. modernizm sırası ve sonrasına dayanıyor aslında. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Tabii 50’lerden itibaren baş gösteren bilgisayar devrimi bir yana, insanların zihninin özgürleşmeye başlaması da yine aynı tarihlere rastlıyor. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">60’lar sonu 70’ler başında ise mimarlıkta özellikle archigram hareketiyle ütopik düşüncenin etkileri görülmekte, edebiyatta bilimkurgunun yükselişte olduğu hissedilmekteydi; Philip Dick, Robert Heinlein, Frank Herbert, Roger Zelanzy gibi yazarların başyapıtlarını verdikleri bir dönem yaşanmaktaydı. Ve gerek –başta Fransa- Avrupa’daki birtakım siyasi hareketlenmeleri, gerek Amerika’daki beat’in akabinde gelen ‘hippi’ nesli düşünecek olursak, tüm bunlar özgürlük fikrini benimsemiş bir neslin varlığıyla paraleldi. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Archigram adı, 1961 ile 1974 arasında yalnızca 9,5 sayı yayımlanmış bir dergiyi ve onun çevresinde örgütlenmiş bir grup genç mimarı niteliyor: Warren Chalk, Peter Cook, Dennis Crompton, David Greene, Ron Herron ve Michael Webb. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Archigram sadece ütopik projelere imza atan mimarlara ilham vermekle kalmayıp, teknolojinin sınırlarını zorlayan, kendine özgü esprili tutumuyla bugün kült hale gelmiş olmanın zeminini etkin olduğu yıllarda hazırladı. Sürekli yenilenen plug-in-city, devinen ve gelişen walking city, kurulup-bozulan instant city’ler başlıca tasarımlardı. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Kurgunun gerçeği yakınsadığı, insanların değişimlere zihinlerini açtığı, duvarların yıkıldığı, sınırların ortadan kalktığı bu yeni-çağda ‘birey’ tanımı da kendine her koşulda yer etmeye başlıyordu. Tasarımlar ‘kişiye özgü’ hale geliyordu. Umberto Eco, buna “Açık Yapıt” isimli kitabında çokça değinmiştir. Bir sanat yapıtı, sanatçısının üretimini bitirdiği anda gerçekten bitmiş midir, yoksa kullanıcısıyla/okuruyla vb. başkalaşır, ortaya çıkma sürecini devam ettirir mi? İşte 70’ler sonu, 80’ler ve postmodernizmin doğuşuyla beraber bu gibi tartışmaların gündemde olduğu bir zaman dilimine geçilmişti. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Sanat yapıtları ve endüstriyel üretimde olduğu gibi, bilgisayar dünyasında da ‘kişiye özgü’leşme kendini gösteriyordu. Bunun ismiyle de en büyük ispatı PC’nin açılımının ‘Personal Computer’ olması. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">2006 yılında Hewlett Packard “The Computer is Personal Again” sloganıyla bunu bir kez daha anımsattı. Türkçe’ye bu reklam kampanyası “Bilgisayarın hayatındır” şeklinde çevrildi. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu ‘kişiselleştirme’ hadisesini çok daha güçlü bir reklam kampanyasına çeviren ilk şirketse Apple’dı. Hatta 1998’de ödül aldıkları “Think different” kampanyasıyla adeta bir manifesto yayınlamışlar, Albert Einstein, Martin Luther King, John Lennon, Pablo Picasso gibi bambaşka alanlarda öne çıkmış pek çok popüler ismi kullanmışlardı. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Macintosh, “think different” konusunda 2000’den bu yana “seninfilmin” ve “seninmelodin” başlıklarıyla, sanal ortamda gerçeklenen film ve beste yarışmaları da düzenliyor. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">SİMÜLASYON VE YENİ GERÇEKLİK</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Değişim, bilgisayardan ziyade, onun etkinliğindeki internet dünyasında kendini gösterdi. Bu yeni çağa ‘iletişim çağı’ ismi takıldı. Üretim ve paylaşımın da hız kazanması önemsenir oldu. Tabii artık yeni bir ‘ortam’ söz konusuydu. Siberuzay olarak da tarifini yapabileceğimiz yeni sanal ortam. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">20.yy sonunda bu kavramı Jean Baudrillard ‘Simülakrlar ve Simülasyon’ kitabında çok yerinde ifadelerle aktarmıştır.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">‘Simülasyon kuramı’ dediği kuramla, gerçeklik ve sanallığın iç içe geçişini, hatta gerçeğin yerini alan simulakrların oluşturduğu yeni-gerçekliği ifade eder. Kendisi buna ‘hiper-gerçek’ tanımını uygun görmüştür ama bu gerçeğin ta kendisidir aslında, o yüzden ‘yeni-gerçek’ ifadesi 2010’larda daha doğru duracaktır belki de. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">2000’den itibaren ‘simülasyon’ denince akla ilk gelen The Sims, hala 100 milyonu aşkın satışıyla en çok satan bilgisayar oyunu ünvanını elinde tutuyor.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">SECOND LIFE</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Önceleri gerçek parayla üye olunarak oynanan ‘second life’ parasız hale getirildi, 2003 yılından bu yana internet sitelerinden oynamaya başlamak mümkün. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Kendi sisteminde kendine ait para birimiyle (linden doları) çok güzel işleyen ikinci dünyada, ev satın alıp, dükkan kiralamak, mükemmel modellenmiş bir sahilin kenarına ev tasarlayıp inşa etmek ve nihayetinde yapılan işleri gerçek hayatta gerçek paraya dönüştürmek bu simülakr’da olası. Sanal yaşantıyı gerçek hayata taşıyan en yaratıcı değerlerden birisi. Fakat henüz herkes kendi kimliğiyle oyunda yer almıyor, herkesin ‘ikinci’ hikayesinde bir avatarı, bir başka ismi ve bedeni var. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Bruce Bethice’nin 1983 yılında Asimov’un bilimkurgu dergisinde yayınlanan öyküsünde ilk defa telaffuz edilen “cyber-punk” ismi, daha sonra 84’te William Gibson’ın Neuromancer’la başlayan üçlemesiyle popülerliğini kazanmıştır. Burada anlatılan dünya, simülasyonla başlamış yeni-yaşantının en gerçekçi habercisidir. Kendisinden çok önce bir tarihte yazılan ünlü Orwell distopyası 1984’te ifade edilen “güç cehalettir”in tam tersi bir vurgu yapılır bu yeni çağın bilim-gerçekliği distopyasında, “bilgi güçtür” Fiziksel olarak çok kötü durumda olunulsa dahi, sanal evrendeki bilgi akışı kişiyi gücün zirvesine ulaştırır.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Bu yaşam üslubuna doğru ilerleyişin fark edilmesiyle, Neuromancer ve Count Zero çıkışlı Matrix fikriyle doğan, Matrix filmi çekilmiştir ve insanların ‘simülasyon-gerçek’ arası algıyı düşünmeleri sağlanmıştır. Daha sonra gelecek olan Animatrix vb. animasyonlar da, 3D üretimdeki artışın habercisidir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">SÜRREALİZM</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Gerçeklik, sürrealistlerce bu gibi ifadelerle kendini ortaya koyarken, daha eski bir tarihte, 1909’da fütürizmin öncülerinden Marinetti’nin kaleme almış olduğu “Fütürizmin ilk Manifestosu”nda daha sert ifadelerle kendini gösterir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">“(…)Dünyanın güzelliğinin, yeni bir güzellikle daha da zenginleştiğini açıklıyoruz: Bu güzellik, hızın güzelliğidir. Kaputu, soluğu patlayan yılanlara benzer büyük kornalarla süslü bir yarış arabası, motoru ısıtılırken kükreyen bir araba, Samothraki Zaferi’nden daha güzeldir.(…)</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">“Biz çağımızın en son aşamasında bulunuyoruz! Olanaksızlığın gizemli kapılarını açmak için neden geriye bakalım? Zaman ve mekan dün yok olmuştur. Bizler artık mutlak olanda yaşıyoruz, çünkü artık sonsuz ve her zaman için var olacak olan hızı yaratmış bulunuyoruz.” </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">YENİ GERÇEKLİKTE TASARIM</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">1990’larda ortaya çıkan diyagramlar, üç boyutlu düşünceyle tasarım olgusuna katkıda bulundu öncelikle. Ancak eserin ortaya konduğu, üretildiği/inşa edildiği ‘sonuç’ safhasına değil de, tasarımın yapıldığı sürece katkı sağlar niteliktelerdi. Sonrasında ‘liquid architecture’ adı altında bir akım türedi ve ‘akışkan mimari’ gibi bir isimle dilimizde yer aldı. Bu gibi tasarım ‘niyetleri’ esasen form üzerine kurulu gibi düşünülüyorsa da, aslında işlevlerin iç içe geçmesi, tek mekanın birden fazla amaca hizmet etmesi, mekanların kolay üretilip-kaldırılabiliyor olması gibi pek çok fikri de içinde bulundurmaktaydı. Keza yine çağdaş mimaride kullanılan, yeniden popülerlik kazanan malzemelere bakacak olursak, bu malzemelerin doğadan oluşu, doğayı taklit eden form üretimine katkıda bulunuşu, enerji kaynaklarına minimum zarar vermesi gibi özelliklerin dışında, bu malzemelerin ürettiği mimarlığın değişken/dönüşken bir mimarlık olduğunu, yeri geldi mi mevsimlik olabildiğini, hem süresi hem kullanımı açısından yine bir sıvılığı, akışkanlığı ifade ettiğini söyleyebiliriz. Zamanın akıp gittiği bir uzamda, mekanın da akıp gitme isteği kadar doğru bir denklemden bahsedemezdik.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Teknolojinin özellikle mimari tasarımdaki getirileri, aslında iki farklı zamansal dönüşü de beraberinde getiriyor. Bunlardan ilki üretim biçiminin üç boyutlu nesnelerin üç boyutlu versiyonlarını eldelemek oluşu. Yani iki boyutlu plan-kesit-görünüş çizimleriyle mimarlık üretiminin evvelinde, maketlerden inşaata kısa yoldan bir sonuçlanma hikayesinin yeni versiyonunun bilgisayardaki modelleme-üretme tekniğinin alması, CAD’le tasarladığımız modellerin CAM teknolojisiyle üretilmesi. Böylece tüm bu tasarım ve üretim sürecinin çok daha hızlanması.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Londra Hyde Park’taki Serpentine Gallery için her sene ünlü bir mimar tarafından geçici olarak tasarlanan pavyonlar bunun güncel örneklerinden. 2003’te Toyo Ito’nun yaptığı algoritmik tasarımın başlangıcından montajının bitimine kadar geçen süre toplam 14 haftadır. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Teknolojinin yarattıkları neticesinde geçmişe dönmenin ikinci örneği ise mimarlığın kavramsal manadaki akışkanlığı. Göçebe kültürdeki, göçebe mimarinin, hatta neredeyse çadır geleneğinin geri dönüşü yani. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Mimaride kullanılan tekstil malzemeleri, özellikle fuar alanlarında membran örtülerle ‘geçici yapı’ların inşası (Toyo Ito’nun pavyonunda gördüğümüz gibi kurulup sökülümü hatta) yine güncel örnekler. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Tekstil malzemelerin kolay kurulabilirliği kadar, estetik duruşu, akışkanlığı ifadesi de onu değerli kılıyor. Yukarıdaki örnek de, New York Central Park’ta Christo & Jeanne Claude sanatçı çiftin tasarımlarından biri.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Christo & Jeanne Claude, tekstil malzemeyi kullanışından etkilenen, Jenna Didier isimli Amerikan bir mimar, son derece sıradan bir cepheyi, bu şekilde yenileyerek, yapmış olduğu işe “liquid facade” adını vermiştir. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Tüm bu değiştirme-dönüştürme, inşa etmek ve yapının kalıcı olmasını sağlamak yerine, kurup-sökmek, tabii ki akla Jacques Derrida’nın felsefi alanda ortaya koyduğu “dekonstrüktivizm” tanımını getiriyor. Gehry, Hadid gibi isimler dekonstrüktivist mimarinin yeni yüzyılda öncüleri olarak nitelendirilirken, dilimize ‘yapı-söküm’ ‘yapı-bozum’ gibi çevirilerle yerleşmiş olan dekonstrüktivizm tanımını aslında göçebe mimariyi andıran ve gerçek anlamda sökülüp/takılan, yapılıp/bozulan yapılar daha çok hak ediyor.</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">2003’te Decoi tarafından tasarlanan Hyposurface örneğinde pnömatik sistemle oluşan bir hareketli yüzey örneği görüyoruz. Üçgen metal plakalardan oluşan ekranda, pixel yerine hava pistonları bulunuyor ve bu sayede desenler, yazılar oluşturuluyor. 60 cm yükseklikte saatte 90 km hızla giden bir dalgayı bu yüzeyde oluşturmak pek ala mümkün. (http://vimeo.com/7006011) </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">HIZLI PROTOTİPLEME</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">Rapid Prototyping teknolojisi ve beraberinde gelen üç boyutlu printer ve scanner’lar gerçek dünyaya sanal yollarla tasarım yaparken, gerçek ortamla sanal ortam arası araf bölgenin ortadan kalkmasını veya bütünüyle ikisi arasında yeni bir tek ortam yaratmayı başaracak gibi duran en önemli yeniliklerden biri. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">http://www.dailymotion.com/video/x2zx6i_rapid-prototyping-from-bmw-high-spe_auto </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;">‘Yeni-kapitalizm’in getirdiği pek çok çıkmazı aşmamız da belki benzer bir teknolojinin, ekonomiyi tamamen başkalaştırmasıyla mümkün olabilir. Çünkü artık yaşadığımız dünya, geleneksel anlamda bildiğimiz dünya değil. Bunu her gün elimizin altındaki facebook, twitter gibi nesneler de, second life gibi oyunlar da, modellerimizi yaptığımız 3D max de kanıtlamış durumda. Bu yeni dünya hızın egemen olduğu bir dünya ve yeni alışkanlıklarımızla biz de hızla değişiyoruz, yani Heidegger’in söylediği gibi zamanı biz, zaman bizi var ediyor. </span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
</span><br />
<span style="font-family: "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, sans-serif;"></span>Seran Demiralhttp://www.blogger.com/profile/02656353356119570306noreply@blogger.com1